محمدرضا خاکزاد - دانشجوی دکتری معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
بهرورز منصوری - استادیار گروه معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
حسن ستاری ساربانقلی - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران .

طراحی و بازسازی های سریع پس از حوادث طبیعی و تحولات سریع در مصالح و فن آوری ساخت، از عواملی است که در گسیختگی پدید آمده در پایداری محیط روستایی کشور نقش داشته است، هدف این تحقیق بررسی عناصر و عوامل تاثیر گذار بر مسکن پایدار روستایی در پهنه کوهستانی می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق جمعیت ۲۰ روستا معادل ۶۲۸۹ از دو شهرستان ورزقان و هریس می باشد. حجم نمونه شامل ۳۲۲ نفر که از فرمول کوکران به دست آمد. جهت بررسی پایایی پرسشنامه، از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون سوالات تحقیق، ابتدا نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفت و پس از تایید نرمال بودن داده ها، اتحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم استفاده شد. محاسبات در نرم افزار SPSS و Amos انجام گرفت. یافته های شاخص نیکویی برازش (GFI) ۹۱۵/۰ است که نشان دهنده قابل قبول بودن این میزان برای برازش مطلوب مدل است. مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) نیز ۰۶۵/۰ می باشد که با توجه به کوچکتر بودن از ۰۸/۰، قابل قبول بوده و نشان دهنده تایید مدل پژوهش می باشد. همچنین شاخص توکر- لویس (TLI) ۹۰۶/۰؛ شاخص برازش تطبیقی (CFI) ۹۰۳/۰ و شاخص برازش مقتصد هنجار شده (PNFI) ۷۱/۰ است که همگی نشان دهنده برازش مطلوب و تایید مدل پژوهش می باشد. نتایج حاصل نشان می دهد شاخص کالبدی بیشترین تاثیر در پایداری مسکن روستایی با بار عاملی ۹۲/۰ داشته است. شاخص اجتماعی کمترین تاثیر در پایداری مسکن روستایی با بار عاملی ۸۱/۰ می باشد.

"مسکن", "وستا", مسکن پایدار", "پهنه کوهستانی"