شیما بورنگ - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران.
سدابه جهانبخش گده کهریز - استاد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران
رسول اصغری - استاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
حامد پارسا - استادیار، دانشگاه علوم پزشکی ، واحد اردبیل، دانشکده داروسازی، گروه فارماکوگنوزی ، اردبیل، ایران
مهران نوروزپور - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، اردبیل، ایران
خوسس کالاهورا - مرکز تحقیقات ژنومیک و انکولوژی فایزر، دانشگاه گرانادا، دولت منطقه ای اندلس، ۱۸۰۱۶ گرانادا، اسپانیا

سرطان سینه شایع ترین نوع سرطان در بین زنان سراسر جهان است. استفاده از روش جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی به عنوان بهترین روش سنتی جهت درمان این بیماری شناخته شده است. در سال های اخیر با پیشرفت نانوتکنولوژی در علوم پزشکی روش های نوینی جهت درمان بیماری سرطان ابداع شده است. با توجه به خواص دارویی گیاه رازیانه به دلیل وجود ترکیبات باارزش همانند فلاونوئید جهت درمان بیماری سرطان، در این پژوهش، ابتدا ویژگی های مورفولوژیکی و ساختاری نانوذرات فلزی بیوسنتز شده از عصاره آبی گیاه رازیانه پرداخته شد و در ادامه خواص آنتی اکسیدانی و ضدسرطانی اسانس، عصاره ی آبی این گیاه و نانوذرات بیوسنتز شده از آن مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش پس از بیوسنتز نانوذرات آهن، مس، روی و نقره از عصاره آبی گیاه رازیانه (F. vulgare) و بررسی خواص آن ها از نظر اندازه به کمک XRD و تایید ساختار به کمک FTIR ، میزان ترکیبات ثانویه، میزان فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدسرطانی اسانس و عصاره آبی گیاه رازیانه و نانوذرات آهن، مس، روی و نقره بیوسنتز شده از آن بر روی دو لاین سلولی Sum-۱۵۹ و Hs-۵۷۸T مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده از DLS نانوذرات فلزی بیوسنتز شده، به ترتیب اندازه نانوذرات آهن، مس، روی و نقره برابر با ۳۵، ۳۲، ۳۳ و ۳۴ نانومتر بود. نتایج حاصل از FTIR نیز وجود نانوذرات فلزی مذکور را تایید کردند. هم چنین طبق نتایج به دست آمده از HPLC و اسپکتوفتومتری وجود ترکیبات بیوشیمیایی نظیر فلاونوئید و آنتوسیانین و متابولیت هایی نظیر روتین، کوئرستین و کمپفرول در عصاره آبی گیاه رازیانه تایید شدند. از نظر میزان فعالیت آنتی اکسیدانی نیز بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری مشاهده شد هم چنین مشاهده شد که با افزایش غلظت تیمارها میزان فعالیت آنتی اکسیدانی آن ها نیز افزایش داشت و بیشترین مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی هر تیمار مربوط به بالاترین غلظت هر تیمار بود. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (۴۱/۸۷ درصد) مربوط به نانوذره مس در غلظت ۵۰۰ میلی گرم در میلی لیتر بود. از نظر میزان IC۵۰ تیمارهای ذکر شده نیز مشخص شد که لاین سلولی سلولی Sum-۱۵۹ در مقایسه با لاین سلولی Hs-۵۷۸T در مقابل غلظت های برابر تیمارهای مختلف مقاومت بالاتری داشت. طبق نتایج به دست آمده میزان خواص ضدسرطانی اسانس و عصاره آبی گیاه رازیانه و نانوذرات فلزی بیوسنتز شده از آن نشان داد که درصد سلول های نکروزه شده، درصد سلول های موجود در مرحله پیش آپوپتوزی و پس آپوپتوزی به طور معنی داری تحت تاثیر نوع تیمار مورد استفاده شده، نوع لاین سلولی و اثر متقابل آن ها قرار گرفت.

رازیانه, سرطان پستان, عصاره آبی, Hs-۵۷۸T و Sum-۱۵۹