حمید سیداشرفی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، باشگاه پژوهشگران جوان
مجید مجیدیان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
امیرحسین بقائی - گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی وا
مسعود گماریان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزا

حفظ محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار یکی از مباحث اصلی است که با اجرای طرحهای مدیریتی خاک و آب در زمینه کشاورزی در سرلوحه برنامه کشورهای مختلف جهان از جمله کشور ما نیز قرار گرفته است. از این میان استفاده از ورمی کمپوست بهعنوان کود زیستی، علاوه برافزایش حاصلخیزی خاک، در افزایش رشد و عملکرد گیاه نیز نقش به سزائی دارد. ورمی کمپوست نوعی کود آلی می باشد که در این ماده آلودگیهای اولیه کاهش یافته و در یک دوره طولانی بدون این که باعث فشردگی بستر کشت شود ثبات خود را حفظ کرده و عناصر غذایی را برای مصرف گیاه حفظ میکند. قابلیت جذب فلزات سنگین در خاکهای تیمار شده با اینترکیبات عموماً کمتر از خاکهایی است که نمک معدنی این فلزات اضافه می گردد. این تحقیق به منظور مقایسه اثرهای منابع آلی و معدنی روی بر روی گیاه جو در یک خاک لومی رسی تیمار شده با منابع آلی و معدنی روی صورت پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل ) کاربرد 52 V1 ) 25 ،( V2 ) ) و 055 V3 ) تن در هکتار ورمی کمپوست غنی شده ( 055 میلی گرم روی در کیلوگرم) و تیمار شاهد بود.جهت مقایسه اثرهای منابع معدنی و آلی سه سطح نمک معدنی سولفات روی معادل محتوای روی موجود در ورمی کمپوست نی شده در نظر گرفته شد (به ترتیب Zn1 ، Zn2 و )Zn3 . در پایان پارامترهای ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول سنبله، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تغییرات تجمع کل وزن خشک گیاه، قرائت کلروفیل برگ و غلظت روی برگ اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق حاکی از آن استبا افزایش سطوح ورمی کمپوست غنی شده ارتفاع بوته، طول سنبله و طول برگ پرچم افزایش یافته و همچنین نشان داد که ورمیکمپوست غنی شده و نمک معدنی روی بر روی قطر ساقه و عرض برگ پرچم تاثیر معنیدار نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که قرائت کلروفیل متر در مراحل آشکار شدن سنبله و گلدهی، در برگ پرچم و برگ سوم در گیاه جو اثر معنیداری گذاشت و بیشترین اعداد خوانده شده در سطح سوم ورمی کمپوست غنی شده ( V3 ) بدست آمد. با افزایش ورمی کمپوست در نمونه برداریها وزن خشک گیاه افزایش یافت اگر چه بین سطوح اختلاف معنیدار مشاهده نشد. با اندازهگیری روی موجود در برگ گیاه جو در تیمارهای مختلف مشاهده شد که بیشترین مقدار غلظت روی در سطح سوم کود شیمیایی و پس از آن در سطح سوم کود آلی بود.

ورمی کمپوست، غلظت روی برگ، سولفات روی، برگ پرچم، ارتفاع بوته و جو