محمد گنج علیشاهی

عدالت از مفاهیم مورد اتفاق تمام گفتمان ها و نظام های عدالت کیفری معاصر است. با این حال این آرمان مشترک در مرحله اجرا، در هر گفتمان خاص، موضوع جدل ها و دوگانه انگاری هایی ویژه مبتنی بر خیر و شر می گردد. تحقیق حاضر، برای تحلیل این دوگانه انگاری ها، از میان رویکردهای مختلف تحلیل گفتمان، رویکرد لاکلا و موف را به جهت وجه انتقادی، فراگیر و تاریخ مندش برگزیده است. نتایج تحلیل نشان می دهد که مفهوم عدالت به عنوان دال مرکزی مشترک گفتمان های رقیب، متاثر از شرایط منحصر به فردی سیاسی و اجتماعی بوده است و این امر سبب دوگانه انگاری های متفاوتی در بازنمایی های دوره پیش از اصلاحات و پس از آن شده است. پیش از سال ۱۳۷۶ دادگاه های سینمایی جبهه شر را که در این دوره عنصر ضد انقلابی-اسلامی است، به عنوان مانع تحقق عدالت در برابر نیروی خیر انسانهای انقلابی-اسلامی قرار می دهد. در این راستا مفهوم جرم و نقض عدالت به خود سیستم قضایی وصله می خورد. پس از سال ۱۳۷۶ مانعی اجتماعی یعنی فضای رسمی مردسالار مانع تحقق عدالت می گردد.  در این دوره  خیر و شر به دوگانه زن و مرد تقلیل می یابد و مانع تحقق عدالت، تفکرات مردسالار در فضای اجتماعی و دادگاه به منزله نهاد رسمی تایید کننده این فضای اجتماعی است. در این راستا مفهوم جرم و نقض عدالت به مردانگی پیوند می خورد. بدین ترتیب دادگاه های کیفری سینمای پس از انقلاب تحت تاثیر برساخت های گفتمانی، ناتوان از تحقق عدالت بازنمایی شده اند و امید به عدالت عمدتا ناظر بر فضای عقیدتی یا جنسیتی خارج از دادگاه معرفی شده است.

Justice, Good and Evil, Court, Pre-Reformed Cinema, Post-Reformed Cinema., عدالت, خیر و شر, دادگاه, سینمای پیش از اصلاحات, سینمای پس از اصلاحات.