افسانه ناصری اسفندقه - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد رهگشای - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
ساسان باقری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

کمربند افیولیتی حاجی ­آباد-اسفندقه-فاریاب به عنوان یکی از معروف ­ترین رخدادهای کرومیت­ دار در جنوب ایران می ­باشد. کمربند افیولیتی حاجی­ آباد-اسفندقه-فاریاب در سال ­های اخیر، کانون توجه بسیاری از زمین شناسان علاقمند به کمپلکس ­های افیولیتی و زمین ­شناسی اقتصادی بوده است. واحد اولترامافیک گلاشکرد شامل دونیت ، هارزبورژیت های شدیدا سرپانتینیتی شده، لایه ­های کرومیتیت و ورلیت در کمپلکس افیولیتی فاریاب واقع در جنوب خاور سنندج-سیرجان به عنوان یکی از مناطق کرومیت­ دار کمربند افیولیتی حاجی ­آباد-اسفندقه-فاریاب یافت شده ­است. سنگ­ های اولترامافیک و کرومیتیت­ های ناحیه گلاشکرد از ۲۰ تا بیش از ۵۰ درصد مدال کرومیت تشکیل شده ­اند. کرومیت­ های مطالعه شده دارای بافت­ های متغیر توده ­ای، نواری و پراکنده می ­باشند. زمین شیمی سنگ ­های اولترامافیک گلاشکرد نشان می ­دهد که میانگین غنی­ شدگی #Cr کرومیت در سنگ­ های سرپانتینیت (دونیت و هارزبورژیت) و ورلیت برابر ۷۰-۸۰ =۱۰۰ *Cr/(Cr + Al)  و در کرومیتیت­ ها نسبتا بالاتر است [۸۱ = ۱۰۰*Cr/(Cr + Al)]. بر اساس ویژگی های سنگ شناسی و شیمی کانی، واحد اولترامافیک گلاشکرد بخش گوشته ­ای مرتبط با افیولیت می­ باشد که توسط یک مذاب بونینیتی همگن گسترده در بالای پهنه فرافرورانش (سوپراسابداکشن) تولید شده و کرومیتیت های کروم بالا و پریدوتیت­ های مرتبط را تشکیل داده ­است.

کرومیتیت, شیمی کروم اسپینل, اولترامافیک فاریاب, کمربند افیولیتی حاجی آباد-اسفندقه-فاریاب, پهنه سنندج-سیرجان