پیغام حیدرپور - Assistant Professor, virtual school of medical education and management, ShahidBeheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
ماندگار تجری - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش جامعه نگردر نظام سلامت ، دانشکده مجازی آموزش پزشکی و مدیریت، تهران، ایران

مقدمه: مشکلات دهانی و دندانی از طریق تاثیر بر جویدن، بلعیدن و تکلم موجب ایجاد اختلال در فعالیت های روزمره زندگی، ایجاد مشکلات در زیبایی صورت و دندان و اختلالاتی در برقراری ارتباط و کاهش حضور در اجتماعات و اعتماد به نفس می شود. لذا هدف مطالعه حاضر ارزیابی سلامت دهان و دندان و عوامل موثر بر آن در سالمندان شهرستان علی آباد استان گلستان در سال ۱۴۰۰ بوده است.  روش بررسی: مطالعه حاضر یک مقطعی ازنوع توصیفی تحلیلی می باشد. جامعه پژوهش را ۲۱۶ نفر از سالمندان بالای ۶۰ سال ساکن شهرستان علی آباداستان گلستان در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ایی وارد مطالعه شدند. ۱۲۸ نفر(۳/۵۹ درصد) را زنان و ۸۸نفر(۷/۴۰ درصد) را مردان تشکیل می دادند. این مطالعه از اردیبهشت تا شهریور سال ۱۴۰۰ انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه ارزیابی سلامت دهان و دندان سالمندان: Geriatric Oral Health Assessment Index GOHAI) که نسخه فارسی آن روا وپایا شده بود، استفاده شد. علاوه بر این، آخرین ویزیت دندانپزشکی، تداد دفعات شستشوی دهان، نیاز به درمان دندانپزشکی، ارزیابی شخصی از وضعیت سلامت دهان و دندانی فرد از جمله مواردی بود که در قالب اطلاعات دندانپزشکی سالمندان جمع آوری و ثبت گردید. پس از تکمیل پرسشنامه­ها، اطلاعات ها وارد نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ شدند و تحلیل آنها از طریق روش­ آمار توصیفی (محاسبه توزیع فراوانی و شاخص های مرکزی و پراکندگی) و آزمون   one way anovaوt-test انجام شد. یافته ها: در مطالعه حاضر، امتیاز پرسشنامه سلامت دهان و دندان سالمندان ۶۷/۸±۵۱/۴۹ بدست آمد و میان این متغیر با تعداد دفعات شستشوی دهان (۰۲/۰=p) و ارزیابی شخصی از وضعیت دهان(۰۱/۰=p)، ارتباط معنادار آماری بدست آمد. در حالیکه سلامت دهان و دندان در سالمندان سطح تحصیلات،(۲۶/۰=p) محل سکونت(۰۷۲/۰=p)، جنسیت(۵۶/۰=p)، وضعیت شغلی(۶۳/۰=p)، میزان درآمد،(۰۶۲/۰=p) مصرف سیگار (۲۳/۰=p) و آخرین ویزیت دندان پزشکی انجام شده(۲۸/۰=p) وضعیت متفاوتی را نشان نداد. نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که وضعیت سلامت دهان و دندان در سالمندان جامعه مورد مطالعه نسبتا پایین بوده است که می­تواند به سبب عدم شستشوی مرتب دهان و دندان و نیز وضعیت نامطلوبی باشد که فرد از ارزیابی سلامت دهانی خود دارد؛ این امر می­تواند به تصمیم گیرندگان و سیاست گزاران این حوزه اطلاعات مفیدی برای برنامه ریزی مبتنی بر شواهد جهت ارتقای سلامت دهان و دندان سالمندان ارائه کند.

Oral Health, Elderly, Quality of Life, سلامت دهان, سالمند, کیفیت زندگی