سید محمدرضا عادل نسب - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، ایران
شبنم تیمورتاش - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، ایران

اندازه پاسیوهای نورگیر در مبحث چهارم مقررات ملی برای ساختمان های یک تا چهار طبقه بر اساس مساحت زمین و تعداد طبقات ساختمان مشخص شده است. تعیین این اندازه برای ساختمان های بیش از چهار طبقه تا ۲۳ متر ارتفاع، به تشخیص مهندس طراح سپرده شده است. هدف این پژوهش دستیابی به حداقل اندازه مورد نیاز برای پاسیو ها در یک نمونه ساختمان مسکونی پنج طبقه است. در مرحله اول، عملکرد نوری پاسیوها بر اساس الزامات مبحث چهارم مقررات ملی برای یک ساختمان چهار طبقه بررسی شده است. بر پایه این نتایج، اندازه های حداقلی برای پاسیو در یک ساختمان پنج طبقه در نظر گرفته شده است. در مرحله دوم، امکان دستیابی به اندازه مورد نیاز به منظور رسیدن به روشنایی بهینه در این ساختمان، با در نظر گرفتن اندازه های مختلف مورد آزمون قرار گرفته است. به این منظور، میزان روشنایی با استفاده از پلاگین های گرسهاپر، هانی بی و لیدیباگ که از موتورهای ردینس و دی سیم در تحلیل های روشنایی بهره می برند، محاسبه شده است. در نهایت، با مقایسه این مقادیر با استاندارد های روشنایی، اندازه مورد نیاز ارائه گردیده است. نتایج نشان می دهد که اندازه مورد نیاز پاسیوها برای ساختمان های پنج طبقه حداقل ۷ × ۶ متر مربع است. همچنین، ابعاد ارائه شده برای ساختمان های چهار طبقه در مبحث چهارم مقررات ملی پاسخگوی حداقل نیازهای روشنایی ساکنان نیست. این ابعاد باید حداقل ۵/۶ × ۵/۵ متر مربع در نظر گرفته شود. تمامی مراحل این پژوهش تحت شرایط آسمان واقعی برای شهر مشهد، با بهره گیری از شاخص کفایت فضایی نور روز انجام شده است.

پاسیوهای نورگیر, مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان, میزان روشنایی, شاخص کفایت فضایی نور روز