جواد افشارکهن - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان
برومند شرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی

امروزه و در عصر جدید با توسعه امکانات و زیرساخت های صنعت گردشگری ، توریست های مذهبی توانسته اند که بر دامنه فعالیت های خود افزوده و سالانه با نرخ رشد بالایی به سفرهای مذهبی خود ادامه دهند . این نوع از گردشگری در بین مسلمانانجهان ، که بخش عمده ای از جمعیت جهان را به خود اختصاص داده اند ، رشد چشمگیرتری داشته است . در اینجا عامل انگیزشی مهمی که شمار زیادی از مسلمانان را به گردش مذهبی وا می دارد ، فرامین دین اسلام است که آنها را به گردش در جهان و بویژهحج و زیارت دیگر اماکن مقدس سفارش می کند . توریسم مذهبی علاوه بر آثاری که برگردشگری بطور کلی مترتب است ، پیامدهای خاصی را بدنبال دارد . یکی از این پیامدها ،وحدتی است که در بین جمعیت 2 میلیاردی مسلمانان جهان می تواند ایجاد نماید . در این پژوهش مباحث مهم مورد بررسیعبارتند از : 1( ابعاد و انواع توریسم مذهبی 2( عواملی که مسلمانان را به گردش با اهداف مذهبی بر می انگیزانند 3( تفاوت این نوع از گردشگری با انواع دیگر 4( بسترهای فراهم شده توسط گردشگری مذهبی 5( چگونگی تأثیرگذاری توریسم مذهبی بروحدت جهان اسلام مورد مطالعه قرار می گیرد . بر این اساس با توجه به گستردگی دامنه کار ، جهت گرد آوری داده ها و اطلاعاتلازم ، با روشی اسنادی و استفاده از مباحث نظری و نیز یافته هایی از منابع موثق ، با شیوه شناختی فرهنگی اجتماعی ، سعی بر - تبیین موضوع تحقیق گردیده است .

توریسم مذهبی ، وحدت اسلامی ، شناخت فرهنگی اجتماعی ، زیارت ، انگیزه گردشگری ، پیامدهای گردشگری ، مراسمات مذهبی) festivals