حسین صوراناری - دکتری مطالعات منطقهای،دانشگاه تهران، تهران، ایران.

هدف: نوشتار پیشرو در پی بررسی میزان بهرهمندی از ظرفیتهای پارادیپلماتیک دریایی و کارآمدی فعالیتهای مبتنی بر آن در استانهای ساحلی خزر است. شبکهای شدن جهانی، شکلگیری حاکمیتهای چندلایه و حجم عظیم تجارت دریایی، ایجاب میکند که استانهای دریایی و مناطق ساحلی کشور به شکل فعالانهای به فعالیتهای پارادیپلماتیک دریایی روی آورند.روش: این مقاله با بهرهگیری از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی، تلاش میکند تا روندهای در حال گسترش پارادیپلماسی دریایی در استانهای ساحلی خزر را ابتدا آنگونه که هست، بدون هیچ دخالت و یا استنتاج ذهنی، گزارش کرده و سپس با کمک روش تجزیه و تحلیل کیفی، به نتایج عینی از موقعیت موجود دست یابد.یافتهها: با توجه به مطالعات همانندجویی، این اثر نخستین کار در نوع خود به زبان فارسی بوده و از این پس میتواند به عنوان پیشدرآمد پژوهشی، به تولید ادبیات جامعتر در خصوص«پارادیپلماسی دریایی در ایران» کمک کند. پژوهش نشان میدهد که با توجه به واقعیت درهم تنیده، مجازی و شبکهای شده جهانی، شناخت ظرفیتهای پارادیپلماتیک دریایی و به کارگیری آنها به منظور افزایش قدرت ملی و تسهیل دستیابی به منافع ملی ضرورتی تعویقناپذیر است.نتیجه گیری: بهرغم ظرفیتهای دریایی طبیعتپایه و همسانیهای تاریخی، فرهنگی و حتی قومی میان استانهای دریایی شمال کشور با استانها و مناطق فراسوی مرزهای دریایی در کشورهای مجاور و نیز اتخاذ رویکرد عملی پارادیپلماسی دریایی چندوجهی و چندجانبهگرا، الزامات نرمافزارانه و سختافزارانه بیشینهسازی دستاوردهای پارادیپلماتیک دریایی در حوزه خزر، به طرز شایسته و مطلوب مورد توجه قرار نگرفته و به تبع آن فعالیتهای پارادیپلماتیک دریایی، کارآمدی مورد انتظار را نداشتهاند.

پارادیپلماسی دریایی, دریای خزر, گیلان, مازندران, گلستان