سارا قاسم زاده برکی - Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
مهناز شاهقلیان قهفرخی - Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
محمد حسین عبداللهی - Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran

مقدمه: نگرانی در مورد عود سرطان به عنوان شایع ترین بار روانی در بیماران و نجات یافتگان از سرطان شناخته می­شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خستگی در تاثیر نگرانی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در بیماران مبتلابه سرطان پستان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی در چارچوب یک طرح همبستگی از نوع مدل آزمایی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر بیماران زن مبتلابه سرطان­ پستان مراجعه کننده به بیمارستان کسری و مرکز پژوهش­های سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال ۱۴۰۱ بودند که از بین آن­ها و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۲۲۰ نفر انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده­ها شامل پرسش نامه نگرانی (PSWQ)، چک لیست PTSD برای غیرنظامیان (PCL-۵)، مقیاس ترس از عود سرطان (FCRI) و مقیاس خستگی ناشی از سرطان (CFS) بود. یافته ها در چارچوب مدل آزمایی معادلات ساختاری و در فضای نرم افزارهای SPSS۲۷ و SmartPLS ۴ تحلیل شدند. یافته ها: شاخص­های برازش مدل مفهومی پژوهش (۰/۰۶ = SRMR) و (۹۴/ ۰= NFI) مطلوب بود. نتایج به دست آمده از مدل آزمایی معادلات ساختاری حاکی از تاثیر مستقیم و معنادار نگرانی بر PTSD (۰/۰۰۱>P=؛ ۶۲/۳=T؛ ۰/۲۸۷=β)، نگرانی بر خستگی (۰۰۱/۰>P=؛ ۸۹/۳=T؛۳۱۰/۰=β)، خستگی بر PTSD (۰/۰۰۱>P=؛ ۵/۳۱=T؛ ۰/۳۹۰=β) و خستگی بر ترس از عود (۰/۰۰۱>P=؛ ۳/۷۳=T؛ ۰/۲۷۴ =β) و عدم تاثیر نگرانی بر ترس از عود (۰/۴۴۹=P؛ ۰/۷۵۷=T؛ ۰/۰۵۲=β) بود. شایان ذکر است در تاثیر نگرانی بر PTSD خستگی نقش میانجی جزئی داشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که خستگی می­تواند نشانگان استرس و ترس از عود سرطان را در بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش دهد. از آنجا که خستگی زودهنگام می­تواند تاثیر تشخیص و درمان سرطان را بر عملکرد فردی و کیفیت زندگی این بیماران افزایش دهد، بدین سان یافته های پژوهش حاضر برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و نجات یافتگان از سرطان پستان موثر است و پژوهش های آتی باید بر استفاده از مداخله­های روان­شناختی به منظور کاهش پیامدهای روان شناختی سرطان برای این جمعیت در حال رشد در ایران متمرکز شوند.

Barest Cancer, Cancer-related PTSD, Cancer-related anxiety, Fatigue, سرطان پستان, PTSD مرتبط با سرطان, خستگی, نگرانی ناشی از سرطان