رقیه رضوی - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
عزیز مجیدی - اعضا هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
فرخ غنی شایسته
حسین تابیه زاد

به منظور تعیین حساسیت گندم و کلزا به تنش های رطوبتی (قطع آب) در مراحل مختلف رشد، آزمایشاتی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار جمعاً به مدت پنج سال در ایستگاه تحقیقاتی کهریز ارومیه اجرا شد. در گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل به مدت دو سال با فاکتور زمان آبیاری در سه سطح، انجام آبیاری در کلیه مراحل رشد ، حذف آبیاری در مرحله خوشه رفتن و حذف آبیاری در مرحله خوشه رفتن، گل دادن. فاکتور مقدار آب در سه سطح آبیاری به مقادیر 40% ، 70% و 100% تبخیر از تشتک کلاس A اعمال گردید. در کلزا، آزمایشی با پنج تیمار شامل انجام آبیاری در کلیه مراحل رشد، حذف آبیاری در مرحله غنچه دهی، حذف آبیاری در مرحله گل دهی، حذف آبیاری در انتهای مرحله گل دهی و ابتدای شکل گیری غلاف، حذف آبیاری در مرحله رشد کامل غلافها اعمال گردید. تجزیه و تحلیل آماری در گندم مشخص کرد که اثر زمان آبیاری، مقدار آب و اثر متقابل زمان آبیاری و مقدار آب بر روی عملکرد، کارایی مصرف آب و وزن هزار دانه و درصد پروتئین در سطح 1% و 5% معنی دار هستند در این آزمایش انجام آبیاری در سه مرحله خوشه رفتن، گل دادن و دانه بستن با مقدار 70% تبخیر از تشت کلاس A توصیه میشود و تجزیه ارقام کلزا نشان داد که اثر تیمار حذف آبیاری بر عملکرد محصول و کارایی مصرف آب در سطح 1% معنی دار بوده طوریکه انجام آبیاری در تمام مراحل رشد دارای عملکرد بالا و حذف آبیاری در مرحله غنچه دادن دارایی کارآیی مصرف آب بالاتری بوده است

تناوب گندم و کلزا – تنش رطوبتی – مراحل رشد فنولوژیکی – کارآیی مصرف آب