نیکنام بهاری - دانشجوی زراعت و اصلاح نباتات
حسین شهبازی - عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اردبیل
فرشید محمدی - دانشجوی زراعت و اصلاح نباتات

بمنظور بررسی توان ذخیره سازی و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در 18 رقم گندم نان، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تحت شرایط مطلوب و تنش خشکی انتهایی در سال 1387 در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل به اجرا در آمد. صفات میزان انتقال مجدد مواد ذخیره ای از ساقه به دانه، میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه، وزن ویژه ساقه در رسیدگی فیزیولوژیک، کارایی انتقال کربوهیدراتها از ساقه به سنبله و کارایی ساقه در انتقال ذخایر به دانه اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات نشان داد که تنش خشکی میزان انتقال مجدد مواد از ساقه به دانه و وزن ویژه ساقه در رسیدگی فیزیولوژیک را بطور معنی داری افزایش داد و بر روی بقیه صفات اثر معنی دار نداشت. اختلاف بین ژنوتیپ ها از نظر تمام صفات معنی دار. اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نیز در تمام صفات مورد ارزیابی غیرمعنی دار گردید که حاکی از واکنش یکسان ژنوتیپ ها در هر دو محیط است. در مجموع ارقام سری 82، آذر 2، فنکانگ، الموت، تراکیا، سلطان 95 و آندالو دارای توان بالایی در انتقال مجدد بوده و ارقام سایسون، پیشتاز، گالیبیر و گاسپارد دارای کمترین توان در انتقال مجدد بودند.

انتقال مجدد، ذخایر ساقه، تنش خشکی، گندم