حسین عیسائی - کارشناسمحقق- مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
مجید صوفی - استادیارپژوهشی- مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
رضا بیات - کارشناسمحقق- پژوهشکده حفاظت خاکو آبخیزداری کشور
محمدعلی صلبی - کارشناس محقق- مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

استان گلستان دارای بیش از یک میلیون هکتار اراضی مرتعی است که از نظرجغرافیاییبه مراتع ییلاقی، قشلاقیو70/ میانبندتقسیممیشوند. مراتع قشلاقی بیشتر در نوارمرزی یعنی شمال استان واقع شده و ازنوع مراتع فقیر است و 7درصدکل مراتع استان را شامل میشودکه متاسفانه بیشترین پراکنش فرسایش آبکندی دراین مراتع است..فرسایش آبکندی به دلیل تولید رسوب فراوانتر از فرسایشهای پاشمانی و سطحی و معدود بودن تحقیقات در باره آن از اهمییتبیشتری برخوردار است. در این تحقیق پس از تشخیص و تعیین مناطق فرسایش آبکندی با استفاده از مدارک روایتی، تاریخی و انجام عملیات میدانی در این استان، تعداد دو منطقه آبکندی در هر اقلیم با استفاده از روش دومارتن گسترده تعیین و انتخاب گردید. سپس در هر منطقه سه آبکند معرف انتخاب و ویژگیهای مورفومتریک آنان نظیرطول، عمق، عرض فوقانی و تحتانی و ویژگیهای خاک نظیر رس، سیلت و شن، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم درپیشانی و مقاطع 50 ،25 و 75 درصد طول آبکند از پیشانی نمونه برداری و اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشانمیدهدکه آبکندهای استان گلستان عمدتا در دو اقلیم خشک و نیم خشک و بر روی رسوبات لسی با چسبندگی ناچیز دارای گسترش زیادی می باشند. آبکندها از نظر عرضی گسترش بیشتری از عمق داشته که ذرات سیلت نقش مهمی درآن ایفاء میکنند. بررسی متغیرهای اندازه گیری شده بیانگر این واقعیت است که تولید رسوب در آبکندهای استان گلستان بیشتر از کناره های آنها است. از این رو بایستی اولویت اقدامات کنترلی به کناره های آبکند ها داده شود.

استان گلستان، فرسایشآبکندی، مراتع قشلاقی، نسبت عرضبه عمق