حمید محمدی - دانشجوی دکتری مکانیک سنگ، دانشگاه شهید باهنر کرمان
عبدالمهدی نکوئی - کارشناس ارشد مهندسی معدن-استخراج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

عدم شناخت کافی از شرایط و میزان مچاله شوندگی توده سنگ های مستعد، باعث می شود که روند اجرای اکثر پروژه های تونلسازی در این نوع سنگ ها با تاخیر زمانی همراه شده و منجر به تحمیل هزینه های زیادی شود. روش های مختلفی برای پیش بینی مچاله شوندگی بر اساس خصوصیات تود هسنگ، خصوصیات شکل مقطع و اندازه تونل و اندازه شعاع پلاستیک تشکیل شده ارائه شده اند، که البته در آنها توجهی به عامل ارتباط فاصله از جبهه کار و اندازه شعاع منطقه پلاستیک نشده است و در واقع طراحی نگهداری بر مبنای بحرانی ترین حالت صورت می گیرد. در این مقاله، بر مبنای محاسبات تحلیلی و تجربی، روشی برای ارزیابی میزان مچاله شوندگی ارائه شده است که با استفاده از آن فاصله بهینه آخرین ردیف نصب نگهداری از جبهه کار و اندازه بهینه گام حفاری را تعیین کرد تا علاوه بر جلوگیری از گسترش جابجایی ها در فواصل دورتر در پشت جبه هکار، سیستم نگهداری نیز دچار تسلیم شدگی در مقابل فشار وارده نشود.

مچاله شوندگی، تونل، منطقه پلاستیک، جبهه کار