ارسطو بدویی دلفارد - عضو هیئت علمی گروه زیست شناسی دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان

پروتئازومها کمپلکسهای پروتئینی بسیار بزرگی هستند که در یوکاریوتها و آرکیباکترها یافت می شوند. این کمپلکسها در یوکاریوتها در هسته و سیتوپلاسم قرار دارند. عملکرد اصلی پروتئازوم تجزیه پروتئینهای آسیب دیده یا غیر ضروری از طریق پروتئولیز می باشد. پروتئولیز یک واکنش شیمیایی است که پیوندهای پیتیدی را توسط پروتئازها هیدرولیز می کند. حدود یک سوم همه ی پروتئین هایی که سلول های عادی انسان تولید می کنند، به دلیل این که به درستی چین نخورده اند، بی درنگ با کمپلکس پروتئینی ویژه ای به نام پروتئازوم (Proteasome)، تخریب می شوند. در حقیقت پروتئازومها بخش قابل توجهی از مکانیسمهای تنظیمی هستند که سلولها بواسطه آنها غلظت پروتئیهای خاصی را تنظیم کرده و پروتئینهای دارای تاخوردگی اشتباه را تجزیه می کنند. پروتئازومها این دسته از پروتئینها که به درستی شکل نگرفته اند و یا به مقدار مناسب سنتز نشده اند را توسط نشانگرهای پروتئینی کوچکی به نام یوبیکویتین که به این قبیل پروتئینها متصل می شوند، شناسایی می کنند و از بروز زودهنگام پیری جلوگیری می کنند. با توجه به اینکه مخمر ساکارومایسس سرویزیه به عنوان یک مدل برای مطالعات پیری سلولی شناخته شده است، در این پروژه فعالیت پروتئازومی آن در طی روند پیری مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور مخمر ساکارومایسس سرویزیه در دمای 30 درجه سانتیگراد به مدت 10 روز در محیط YPD انکوبه گردید. در روزهای 2، 6 و 10 نمونه برداری صورت گرفت و فعالیت شبه کیموتریپسین آن با استفاده از سوبستراهای لومینوژنیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که با افزایش زمان میزان فعالیت شبه کیموتریپسین کاهش می یابد که نشان دهنده رابطه مستقیم بین کاهش فعالیت پروتئازوم و افزایش روند پیری مخمر می باشد.

پروتئازم، پیری، مخمر ساکرومایسس سرویزیه، کیموتریپسین