حمیدرضا نیکخواه - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

به منظور تعیین پایداری عملکرد و بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ x محیط تعداد 20 ژنوتیپ جو در طی سالهای زراعی 89-1387 (به مدت دوسال) در 10 ایستگاه منطقه معتدل کشور شامل ایستگاههای کرج، کلاردشت، کرمان، اصفهان، بیرجند، نیشابور، یزد، مشهد، ورامین و زرقان در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در آزمایش یکنواخت سراسری مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب عملکرد تیمارها، نشان دهنده اختلاف معنی دار برای اثر مکان، سال x مکان، ژنوتیپ، ژنوتیپ x مکان و ژنوتیپ x مکان x سال بود. ارقام و لاینهای برتر با استفاده از مقایسه میانگین عملکرد به روش دانکن مشخص شدند. لاین شماره 10 با داشتن عملکرد 7/154 تن در هکتار بیشترین مقدار عملکرد را دارا بود. با توجه به معنی دار بودن اثر ژنوتیپ x مکان x سال، جهت بررسی دقیق تر اثرات متقابل ژنوتیپ x محیط و تعیین سازگارهای ژنوتیپها از روش های تجزیه پایداری شامل روش تجزیه اثرات اصلی جمع پذیر و ثرات متقابل ضرب پذیر (AMMI) و روش ناپارامتری میانگین و انحراف معیار رتبه استفاده شد. با توجه به معیارهای پایداری مورد استفاده ژنوتیپهای شماره 10(EBYTM87-10)، 14(EBYTM87-14) و 19(EBYTM87-19) بالاترین پایداری عملکرد و بهترین سازگاری را در ایستگاه های اقلیم معتدل نشان داده و به عنوان ژنوتیپ های برتر انتخاب گردیدند.

جو، پایداری عملکرد، آماره های پایداری، اثر متقابل ژنوتیپ x محیط و منطقه معتدل