محسن سبزی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، باشگاه پژوهشگران جوان، تبریز، ایران
احسان خدادادی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
سعید اهریزاد - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
حسین شهبازی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی از صفات مرتبط با کیفیت نانوایی گندم نان از طریق تلاقی دیآلل، بذور (F(1 حاصل از تلاقی دیآلل یکطرفه 5 x 5 به همراه والدین در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو شرایط واجد و فاقد تنش خشکی کشت گردیدند و صفات درصد پروتئین حجم نان، سختی دانه و حجم رسوب با SDS به همراه وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب حاکی از وجود تفاوتهای ژنتیکی معنی دار بین ژنوتیپها از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بود. اثرات افزایشی (D) و غالبیت (H(1) و (H(2) برای تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بودند. نسبت (H(2)/4H(1 نشان داد که در صفات حجم رسوب با SDS و وزن هکتولیتر در شرایط تنش، ژنهای مثبت و منفی از توزیع نسبتاً متقارنی برخوردار هستند. سختی دانه بیشترین وراثت پذیری عمومی و درصد پروتئین بیشرین وراثت پذیری خصوصی را داشتند. جز ژنتیکی F در مورد تمامی صفات به غیر از وزن هکتولیتر معنی دار بود. درجه متوسط غالبیت برای تمامی صفات به غیر از سختی دانه و حجم رسوب با SDS بزرگتر از یک بدست آمد. همبستگی بین میانگین والدین و ردیف والدین غالبیت در کلیه صفات به غیر از درصد پروتئین غیر معنی دار بود.

گندم نان، کیفیت نانوایی، تلاقی دیآلل