مانی معرفت زاده خامنه - باشگاه پژوهشگران جوان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
محمدرضا مهرور - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
مهدی طیوری - دانشجوی ارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

با وجود وجه فراوان به اصلاح و معرفی ارقام با عملکرد بالا به عنوان هدف اصلی در اصلاح گندم، کیفیت محصول نیز از اهمیت وافری برخوردار است. لذا بهمنظور بررسی روابط، مسیر و میزان ارتباط برخی صفات زراعی، مورفولوژی فیزیولوژیک گندم با عملکرد پروتئین، عملکرد دانه و درصد پروتئین، صد رقم گندم در آزمایش آلفا لاتیس با 2 تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر بررسی شد. ضرایب همبستگی ساده، ارتباط عملکرد دانه با شاخص برداشت، وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله، عملکرد پروتئین با عملکرد دانه و همچنین شاخص برداشت، وزن خشک و جرم واحد طول پدانکل را با درصد پروتئین دانه نشان داد. در تجزیه علیت، ارتباط مستقیم مثبت بین عملکرد دانه یا عملکرد پروتئین به دست آمد. شاخص برداشت، تعداد سنبله در متر مربع، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن خشک اثر مستقیم مثبت و ارتفاع بوته منفی بر عملکرد دانه داشتند. اثر غیرمستقیم منفی عملکرد دانه از طریق درصد پروتئین بر عملکرد پروتئین منطبق با همبستگی ها بود. همبستگی منفی عملکرد دانه و درصد پروتئین امکا افزایش عملکرد پروتئین را همزمان توسط این صفات بر هم زده، ولی اثر بالای عملکرد دانه اصلاحگران را به سمت بهبود عملکرد پروتئین از طریق عملکرد دانه رهنمود می کند.

گندم، عملکردپروتئین دانه، عملکرد دانه، همبستگی، تجزیه علیت