مریم آزاده - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، گروه بیوتکنولوژی
حسین عسکری - دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، دانشکده فنی و مهندسی، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی
رحیم حداد - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، گروه بیوتکنولوژی

گیاه خارشتر با نام علمی Alhagi camelthorn گیاهی دارویی و مرتعی از خانواده بقولات (Fabaceae) می باشد و دارای سیستم ریهش ای قوی است که به این گیاه اجازه می دهد که در نواحی با ریزش باران کم و نیاز آبی بالا مثل مرغزارهای نمکی، سدهای شنی، کانال های آبیاری، رودخانه ها و زمین های زراعی آبیاری شده به خوبی رشد کند. از این رو گ یاهیست که سازگاری زیادی با تنش ها داشته و تحت این تنش ها، برخی متابولیت ها از جمله استروئیدها، کومارین، آنتوسیانیدین، فلاونوئیدها و کتجین تولید می نماید که اهمیت این گیاه را از لحاظ دارویی نیز برجسته می کند. برای تولید متابولیت ها مسیرهای متابولیکی درکشت های سلول گیاهی بایدتنظیم شوند تا نهایتاً متابولیت ه ای ثانویه دلخواه و مطلوب مانند کتچین را تولید کنند. مطالعه و بهینه سازی شرایط محیط کشت یکی از این راه ها است. انواع محیط کشت و نمک های مختلف آنها عامل مهمی است که تشکیل کالوس را در محیط کشت کنترل می کند. به منظور بررسی اثر اناع محیط کشت ابتدا بذرهای این گیاه استریل و سپس در محیط کشت MS فاقد هورمون جهت جوانه زنی و تولید دانه رست کشت شدند. از گیاهچه های به دست آمده ریزنمونه هیپوکوتیل انتخاب و در 6 محیط کشت MS, B5, N6, 1/2MS, 1/2B5, 1/2N6 کشت شد. بررسی ها پس از گذشت 6 هفته نشان داد که محیط کشت MS نسبت به سایر محیط های کشت در القا و رشد کالوس هابطور معنی داری مؤثر بوده و دارای بیشترین وزن تر و خشک و طول کالوس می باشد.

خارشتر، متابولتیت های ثانویه، کتچین، محیط کشت، کالوس