مهدی کارگر
محمدرضا شاهمنصوری

آبهای سطحی به عنوان یکی از مهمترین منابع تأمین کننده آب کشاورزی، شرب و صنعت می باشد. این منابع آب به وسیله ساخت مخازن و سدها کنترل شده و از آنها استفاده به عمل می آید. مخازن و سدها جهت تهیه آب مورد نیاز در ارتباط با استفاده های انسان به کار می روند، بنابراین طراحی و بهره برداری مخازن سد دارای انعطاف بیشتر بوده و پتانسیل برای مداخله انسان در آن بیشتر از آبهای طبیعی می باشد. چنانچه مواد آلاینده ورودی و بار تخلیه مواد آلاینده اکسیژن خواه در این منابع بیش از توانایی خودپالایی آنها باشد ضمن تسریع در رشد جلبکها و گیاهان آبزی، موجب افت اکسیژن محلول، ایجاد شرایط بی هوازی، مرگ و میر آبزیان و از بین رفتن منابع آب خواهد شد. مواد و روشها: این تحقیق به مدت 6 ماه بر روی مخزن سد حنا واقع در 30 کیلومتری شهرستان سمیرم انجام شد. بدین منظور از فروردین سال 83 هر دو هفته یک نمونه از دریاچه برداشت شد. مونه برداری از اعماق دریاچه با شروع فصل گرما آغاز شد و تا اواخر آبان ادامه یافت. در این مطالعه پارامترهای SDT دما در محل اندازه گیری شد. نتایج: این بررسی نشان داد که مخزن سد حنا از لحاظ سبقه بندی حرارتی/ فیزیکی جزء دریاچه های lake Dimictic بوده و لایه بندی حرارتی و اختلاط در آن اتفاق می افتد. چرخش در آن دو مرتبه در سال اتفاق می افتد. میانگین عمق دیسک برابر 1/68 متر بود، بنابراین از لحاظ معیار تروفیک با توجه به میانگین پارامترها دریاچه در وضعیت اوتروفیک می باشد. بحث: این بررسی نشان داد که لایه بندی حرارتی در دریاچه رخ می دهد و دریاچه از لحاظ کلاس تروفیک در کلاس 3 (اوتروفیک) قرار دارد. بنابراین احتمال وقوع پدیده اوتریفیکاسیون در مخزن سد وجود دارد. در نتیجه فاضلابها و آلودگی های ورودی به مخزن از لحاظ مواد مغذی با کنترل شود.

مخازن سد، لایه بندی حرارتی، تروفیک، اوتریفیکاسیونف اوتروفیک