علیرضا دربان آستانه - استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
نادر ملائی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران
رضا طالبی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور استان تهران، واحد ری

امروزه در بیشتر مناطق کشاورزی ایران در کنار عوامل طبیعی نامطلوب، عوامل انسانی همچون: نظام بهره برداری نامناسب، حاکمیت شیوه های غیراصولی، غیرعلمی و سنتی و همچنین مدیریت ضعیف منابع آب و خاک، زمینه ی تخریب محیط زیست را در این مناطق موجب گردیده است. کشاورزی پایدار با مدیریت صحیح و بهینه منابع کشاورزی، در تلاش است تا در مکان هایی که کشاورزی اساس فعالیت اقتصادی را شکل می دهد، علاوه بر رفع نیازهای در حال تغییر بشر، محیط زیست و منابع طبیعی را نیز ارتقاء دهد. بنابراین، توجه به کشاورزی پایدار که تاثیری قابل ملاحظه بر حفظ محیط زیست دارد، یک ضرورت انکارناپذیر به نظر می رسد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کشاورزی پایدار در حفظ محیط زیست دهستان دولت آباد شکل گرفته است. بدین منظور در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع مورد پژوهش، تحلیل یکپارچه دهستان دولت آباد و تجزیه و تحلیل شاخص های کشاورزی پایدار و نقش آنها در حفظ محیط زیست منطقه جیرفت به عنوان یکی از قطب های مهم کشاورزی کشور از روش تحقیق کیفی و شیوه های تحقیق مرور متن، منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه ای و همچنین روش تحقیق موردی، مصاحبه و مشاهده در بستر مطالعات میدانی استفاده شده است، تا زمینه ی حفظ محیط زیست را در دهستان دولت آباد و منطقه جیرفت فراهم آورد و دستیابی به توسعه پایدار محیط زیست را نیز ممکن سازد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که متوسط بودن سطح دانش کشاورزان در مورد کشاورزی پایدار، استفاده بیش از حد مجاز از سموم و کودهای شیمیایی در اثر پنداشت های غلط کشاورزان از تاثیرگذاری تصاعدی بر عملکرد محصولات، کمبود سرمایه و ضعف در حوزه ترویج و آموزش از جمله عوامل مخرب محیط زیست در دهستان دولت آباد به شمار می آید. در نهایت با توجه به اهمیت کشاورزی پایدار در مدیریت منابع و سیاست گذاری برای حفاظت محیط زیست، راهبردهای عملی و همساز با نظام محلی و شرایط منطقه ارائه شده است.

کشاورزی پایدار، حفاظت، محیط زیست، منطقه کشاورزی، دولت آباد