منوچهر امیری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
امیرحسین چرخابی - عضو هیئت علمی مرکزحفاظت خاک .

با توجه به خواص شیمیایی عناصر لانتانید و طرز قرار گیری آنها درساختمان کانیها، تصور می رود که فعل و انفعالات هوازدگی، آبشویی و حمل خاکها تغیر زیادی در مقدار و الگوی فراوانی این عناصر بوجود نمی آورد و لذا الگوی فراوانی این عناصر در هر خاکی احتمالا منحصر به فرد بوده و می تواند بعنوان شناسنامه ای برای خاکها مطرح گردد . اهمیت این موضوع در این است که اگر لانتانیدها همانند شناسنامه ای برای خاکها عمل نمایند می توان منشاء خاکهای ریزدانه ای که در ایستگاه های پخش سیلاب ته نشین می شود و یا بصورت ذرات کلوئیدای وارد آب شرب می گردد را شناسایی و اقدامات لازم جهت کنترل آنها بعمل آورد . این عناصر در پروفیلهای هوازده و رسوبات منطقة مینوستا (Minesota) توسط نمودارهای الگو و پراکنش مورد ارزیابی قرار گرفته و مشخص گردیده که الگوی پراکنش این عناصر در قسمتهای مختلف و رسوبات تولید شده از آنها متشابه و موازی است [.2] مکلنا [1989] ، Hele و همکاران [1984] و [1989] Michard با اندازه گیریهای متعدد نشان دادند که فراوانی عناصر نادر خاکی در آبهای طبیعی ( رودخانه ها، آبهای زیر زمینی، دریاها و اقیانوسها ) بی نهایت کم و تقریباً حدود 10 -7 تا 10 -6 برابر مقدار متوسط این عناصر درپوسته زمین ( متوسط شیلهای پست آرکئن استرالیا (P.A.A.S) می باشد [.1] به همین دلیل تصور می شود که این عناصر در طی فرآیند فرسایش و رسوبگذاری از اجزاء دانه ای جدا نشده و در نتیجه مقداری از این عناصر که بصورت محلول حمل می شود بسیار ناچیز می باشد . نامبردگان شیلهای پست آرکئن استرالیا (P.A.A.S) و کندریتهای تیپ CI را به عنوان مقادیر پایه برای نرمالیزه نمودن مقدار عناصر لانتانید معرفی نموده اند . در این بررسی سعی شده تا الگوی فراوانی این عناصر در خاکهای موجود در دامنه آهکهای الیگو میوسن حوضه شیرین سو و خاکهای موجود در دامنه شیستها ژوراسیک واقع در حوضه ایده لو با هم و با رسوبات ریز دانه آبراهه های منطقه مقایسه شود .