پیمان کریمی سلطانی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه رازی کرمانشاه

توسعه روستایی فرآیند تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در محیط روستاها است. توسعه کشاورزی در چهارچوب توسعه ملی یک کشور مورد بحث قرار می گیرد و بعنوان یک بخش اقتصادی مهم، نقش حیاتی در توسعه ملی ایفا می نمایند. هدف از برنامه های عمرانی روستایی بالا بردن سطح زندگی روستاییان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی همچنین جلوگیری یا کاهش تخریب منابع طبیعی، کاهش مهاجرت از روستاها به شهر ها و غیره می باشد سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا اجرای طرح های عمرانی و کشاورزی روستاها در ایران موفقیت آمیز بوده است یا نه؟ به نظر می رسد با توجه به وضعیت اقتصادی و فقر روستاییان، آمار مهاجرت بی رویه از روستاها به شهرها، خریب منابع طبیعی و غیره ، اجرای طرح های عمرانی در روستاهای ایران چندان موفقیت آمیز نبوده است طبیعتا علل متعددی دئر این قضیه دخیل هستند که در اینجا نقش عوامل اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، عدم مشارکت های مردمی و سطح آگاهی مردم از این طرح ها در عدم موفقیت طرح های عمران روستایی و کشاورزی در ایران مورد بررسی قرار می گیرند بخش خصوصی به سرمایه گذاری در فعالیت های کشاورزی به سبب ریسک بالا و بازده پایین این بخش تمایل چندانی ندارد. بنابرانی تنها سرمایه گذاری های دولتی هستند که نقش عمده ای در عمران و توسعه روستایی ایفا می کند و در برنامه های عمرانی دولت ها، سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، سهم کوچکی در کل سرمایه گذاری دولت ها را به خود اختصاص می دهد از سوی دیگر بنیه اقتصادی کشاورزان و روستاییان اجازه مشارکت آنها را در بسیاری از طرح های عمرانی و کشاورزی محدود نمده است عدم مطابقت برنامه ها با اعتقادات و رسوم محلوی و همچنین تجارب روستاییان از علل دیگر عدم موفقیت طرح های عمران روستایی در ایران می باشد در تنظیم و اجرای برنامه های توسعه، اغلب ویژ ی های سنتی و فرهنگی روستاییان در نواحی مختلف نادیده گرفته می شود عدم مشارکت کشاورزان در بسیاری از طرح های عمران روستایی و کشاورزی به سبب تضاد با منافع اقتصادی، اعتقادات و باورها و سنن قدیمی آنها عدم توجه به دانش بومی اهالی و غیره از دیگر عواملی است که روند موفقیت بسیاری از طرح های عمرانی روستایی و کشاوری را مختلف نموده است و بالاخره عدم وجود یک تعادل واقعی بین روند افزایش آگاهی روستاییان و کشاورزان از شرایط محیط طبیعی و پیشرفت های تکنیکی با رشد فرآینده از اوایل قرن بیستم، موفقیت بسیاری از طرح های عمران روستایی را به چالش کشیده است.

طرح های عمرانی روستایی، عدم موفقیت، توسعه پایدار کشاورزی، علل اقتصادی، علل اجتماعی - فرهنگی، مشارکت مردمی