نازنین ثابت - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان
ایران پورابولی - عضو هیات علمی بخش زیست شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

از آنجایی که مطالعات قبلی نشان داده است عصاره متانولی گیاه Dracocephalum polychaetum Borrnm از تیره نعناعیان دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قابلت وجهی می باشد لذا در این مطالعه خواص آنتی لیپید پراکسیداتیو این عصاره و اثر آن بر میزان فعالیت های آ«زیم های آنتی اکسیدانی (سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز) در بافت پانکراس موشه ای دیابتی بررسیش د. با تزریق استرپتوزوتوسین (STZ) mg/kg i.p 60 در موش های صحرایی نر دیابت نوع 1 القا شد. 7 روز بعد از تزریق STZ موش هایی که قند خون ناشتای آنها از 250mg/dl بیشتر بود دیابتی محسوب و به 3 گروه تقسیم شدند که بترتیب انسولین 4U/kg,s.c) ، آب مقطر (0/5ml) و عصاره گیاه با دوز 300mg/kg (که دوز موثر بود) را بمدت 14 روز با روش گاواژ دریافت کردند. در پایان 14 روز بعد از بیهوشیک امل حیوانات، سر آنها با گیوتین زده شد و بعد از خونگیری، پلاسما بمنظور اندازه گیری MDA و بافت پانکراس آنها برای اندازه گیری آنزیم های کاتالاز (CAT) و سوپراکسید دسموتاز (SOD) و میزان پراکسیداسیون لیپیدی (MDA) و GSH مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان MDA در پلاسما و بافت پانکراس حیواناتی که عصاره دریافت کرده بودند نسبت به گروه دیابتی که آب مقطر دریافت کرده بودند کاهش معنی داری را نشان داد (0/05>P) ضمنا نتایج نشان داد که تجویز عصاره با دوز 300mg/kg بمدت 14 روز بطور معنی داری میزان GSH و میزان فعالیت آنزیم های SOD و CAT را در بافت پانکراس موش های دیابتی افزایش داد. بنابراین عصاره متانولی گیاه D. polychaetum دارای اثر آنتی اکسیدان و آنتی لیپید پراکسیداتیو در موش های نر دیابتی می باشد.

Dracocephalum polychaetum، کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز، پراکسیداسیون لیپیدی، دیابت ملیتوس