محمد مهدی مولایی - دانشجوی سابق دوره دکتری آینده پژوهی، دانشگاه تهران

با آغاز رقابت انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 در ایران، این سوال که چه کسی رییس جمهور آینده خواهد شد؟ ، علاوه بر اینکه مورد توجه همه مردم بود، می توانست به عنوان یک سوال پژوهشی در حوزه آینده پژوهی مطرح باشد. از این رو طراحی پژوهش پیش نگری نتیجه انتخابات برای پاسخ به این سوال مورد توجه قرار گرفت. برای رسیدن به پاسخ این سوال، تلاش شد نگاهی تاریخی-تحلیلی در قالب کمی پیاده سازی شود. برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش، پرسش های فرعی بدین شرح مدنظر قرار گرفت: در 10 دوره گذشته، چه ملاک هایی موجب پیروزی نامزدها در رقابت انتخاباتی شده است؟ نامزدهای فعلی هرکدام چه اندازه این ملاک های پیروزی را دارند؟ چه عواملی و به چه میزان ممکن است تعیین کنندگی این ملاک ها را بر هم بزنند؟ برای پاسخ گویی به این پرسش ها، از میان روش های پرشمار مطرح در آینده پژوهی، ناگزیر به استفاده ترکیبی از چندین روش بودم. در نهایت با کنکاش در میان روش های آینده پژوهی دو روش تحلیل چندمعیاره و شگفتی سازها برای پاسخ به سوالات مناسب تشخیص داده شد. بر مبنای روش شناسی ترکیبی، انجام پژوهش در 14 مرحله طراحی شد. تعداد 10 نفر از روزنامه نگاران و تحلیل گران سیاسی در چندین دور، خبرگان پاسخ دهنده به سوالات و پرسش نامه های این پژوهش بودند. در نهایت پس از طی مراحل 14 گانه پژوهش، پیش نگری جلوافتادن حسن روحانی با فاصله حدود سه برابری از سایر رقبا پیش از برگزاری انتخابات بدست آمد. هرچند که پیش نگری بدست آمده تاحدودی منطبق بر نتایج نهایی انتخابات است، اما نمی توان ادعای رسیدن به یک روش قابل اتکا برای پیش نگری انتخابات را مطرح کرد.

پیش نگری انتخابات، آینده پژوهی انتخابات، انتخابات ایران، تحلیل چندمعیاره، شگفتی سازها