مرجان ملاحسینی - کارشناس ارشد صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
یحیی مقصودلو - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
مزدک علیمی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

گیاهان دارویی با خواص دارویی و درمانی شگفت انگیزشان می توانند جایگاهی خاص، ویژه و پررنگ تر در صنعت غذا داشته باشند. قسمتی از صنعت غذا که جای خالی کاربردی این گیاهان ملموس است، صنعت نوشیدنی های برپایه گیاهان دارویی است. از اینرو در این پژوهش بهینه سازی فرمولاسیون نوشیدنی فراسودمند حاصل از گیاه دارویی چای ترش مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که مصرف شکر موجب بروز بیماریهای دیابت، دهان و دندان، چاقی و در پی آن بیماریهای قلبی و عروق کرونر می باشد بر آن شدیم تا از پودر عصاره برگهای گیاه استویا به عنوان شیرین کننده که مضرات شکر را ندارد، استفاده نمائیم. جای ترش یا هیبیسکوس سابداریفا با نام علمی . Hibiscus sabdariffa Linn متعلق به خانواده مالواسه (Malvaceae)، بومی مناطقی از آسیا (از هند تامالزی) و نواحی گرمسیر استوایی آفریقا می باشد و به طور وسیع در آمریکای مرکزی، آفریقا، استرالیا، فلوریدا و هاوایی ک شت و پرورش داده می شود. (2004, Gautam RD) و (1996, AY, Leung) و در ایران تنها در سیستان و بلوچستان قابل کشت بوده و ایرانشهر بیشترین سطح زیر کشت را دارا می باشد. چای ترش گیاه دارویی بسیار مهم در طب سنتی بوده و کاربردهای وسیع دارویی و غذایی در جهان دارد. از این گیاه در تهیه مربا، ژله، مارمالاد و نوشیدنی، بستنی و کیک استفاده می شود. نوشیدنی حاصل از عصاره دمنوش این گیاه به تنهایی و عسل نیز فرموله و بهینه گردیده است (ملاحسینی و همکاران 1391). در گلبرگ های این گیاه ترکیبات و آلکالوئیدهای مختلفی نظیر اسید آسکوربیک، ایسالدئیدها، بتاکاروتن، اسیدسیتریک، پکتین، پلی ساکاریدها، آنتوسیانین ها، دلفینیدین گالاکتوز و هیبستین و سایر مواد دیگر وجود دارد.

چای ترش، نوشیدنی فراسودمند، استویا، Hibiscus sabdariffa