پویان مهربان جوبنی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی ، دانشگاه گلستان
احمد عبدل زاده - دانشیار گروه زیست شناسی دانشگاه گلستان
احسان کریمی - دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه پوترامالزی
مریم کشاورزیان - کارشناسی ارشد، فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه گلستان

این پژوهش با هدف امکان استخراج ترکیبات انتی اکسیدانی متنوع (فنل ها و فلاونوئیدها) از ضایعات سه رقم گیاه برنج (Oryza Sativa.L) با نام های هاشمی، علی کاظمی و خزر انجام شده است. اندازه گیری ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی به صورت کمی با استفاده از دستگاه فاز معکوس کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا انجام گرفت. آنالیز ترکیبات فنلی نیز نشان داد که ترکیبات فنلی مختلفی در هر دو ساقه رقم های برنج مورد مطالعه وجود دارد. ارزیابی مقدار فنل هایاسید گالیک، اسید کافنیک، پیروگالل و اسید سالیسیک در ضایعات ساقه برنج رقم های علی کاظمی، هاشمی و خزر نشان داد که مقدار اسیدکافنیک پیروگالل در رقم هاشمی در حد قابل توجهی بالا می باشد. به نظر می رسد با توجه مقدار بالای فنل ها اسید افنیک و پیروگالل ساقه های رقم هاشمی، این رقم منبع مناطبی از آنتی اکسیدان ها را در اختیار ما قرار دهد. ارزیابی مقدار فلاونوئیدهای اپیژنین، کامفرول، جنسیتین، کوئرسیتین، روتین، میرستین، نارژنین و دیادزین با دستگاه کروماتوگرافی با تمایل بالا نیز نشان داد که بیشترین مقدار اپی ژنین در رقم هاشمی (188/7 میکروگرم بر گرم وزن خشک) می باشد. فلاونوئید کامفرول تنها در رقم علی کاظمی دیده شد و مقدار آن در حد قابل توجهی بالا و حدود 1307/43 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. این نتایج آشکار می سازد که میزان فنل های میزان اسید کافنیک و پیروگالل و فلاونوئیدهای اپیژنین، کامفرول در کاه و کولش برنج قابل توجه است و می توان از ضایعات این گیاه در تولید مواد آنتی اکسیدان و دارویی استفاده نمود.