مژگان مرفع - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
قاسمعلی دیانتی تیلکی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
حسن قلیچ نیا - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

در مدیریت اکوسیستمهای مرتعی آگاهی از تاثیر عوامل زیست محیطی بر استقرار و توزیع پوشش گیاهی حائز اهمیت است. از این رو تحقیق حاضر با هدف مطالعه گونههای گیاهی خانواده نعناعیانLabiatae)و بررسی عوامل خاکی تأثیرگذار بر استقرار و پراکنش آنها در مراتع کوهستانی بلده شهرستان نور واقع در استان مازندران به مساحت 2300 هکتار انجام شد. برای این منظور تعداد و درصد تاج پوشش گونهها با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی- سیستماتیک در طول سه ترانسکت 100 متری در داخل پلاتها ثبت شد. همچنین نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت شد. فاکتورهای خاکی شامل بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، وزن مخصوص ظاهری، درصد گچ و آهک، کربن و ماده آلی، کربن آلی ذرهای، فسفر و پتاسیم در آزمایشگاه اندازهگیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل عوامل خاکی مورد مطالعه و پارامترهای پوشش گیاهی از آنالیز چندمتغیره استفاده شد. روابط بین عوامل خاکی و پوشش گیاهی خانواده نعناعیان با استفاده از روش آنالیز تطبیقی قوسگیری شدهDCA) و تطبیقی متعارفی CCA)در محیط نرم افزارCanoco4.5 بررسی شد. رسم نمودارها با استفاده از نرم افزارExcelو کلیه محاسبات آماری در نرم افزار 1SPSSانجام شد. بر اساس نتایج بطور کل 72 گونه جمع آوری شد که خانواده نعناعیان با 12 گونه 16/67 درصد) و بیشترین تنوع مهمترین خانواده گیاهی موجود در منطقه بود.در بین گیاهان خانواده نعناعیان، جنسهایMentha و Scutellaria ، Lycopus ، Stachys ، Phlomis بیشترین درصد تاج پوشش و تراکم را در محدوده مورد مطالعه به خود اختصاص داده بودند. همچنین از بین فاکتورهای خاکی اندازهگیری شده هدایت الکتریکی و پتاسیم با سطح احتمال 99 درصدp<0/01 و درصد رس با سطح احتمال 95 درصدP<0/05 بیشترین نقش را در پراکنش گیاهان خانواده نعناعیان در محدوده مورد مطالعه داشتند

عوامل خاکی، خانواده نعناعیان/Labiatae/درصد تاج پوشش، مراتع کوهستانی، بلده نور