محمودرضا سعدی خانی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک دانشکه کشاورزی دانشگاه لرستان

امروزه نظر به اهمیت بالای منابع طبیعی به ویژه خاک در تأمین امنیت غذایی، مدیریت و برنامه ریزی جهت استفاده صحیح از این منابع ارزشمند امری ضروری محسوب می گردد. یکی از ابزارهای بسیار مهم و کاربردی جهت استفاده بهینه منابع خاک روش های گوناگون ارزیابی اراضی و تعیین قابلیت و استعداد اراضی می باشد. یکی از روش ها، تخمین پتانسیل عملکرد محصول در شرایط ایده آل و بهینه است. در این روش عملکرد بدون در نظر گرفتن هر نوع محدودیتی از جمله محدودیت های آب، خاک و مدیریت محاسبه می شود. در این تحقیق، تولید خالص بیوماس (Bn) و پتانسیل ع ملکرد (Y) محصولات گندم و ذرت برای منطقه ممسنی (به مرکزیت شهر مصیری) انجام شد. شهرستان از شمال به استان کهکیلویه و بویراحمدف از جنوب به بوشهر، از شرق به شهرستان شیراز و از غرب نیز به استان کهکیلویه و بویراحمد منتهی می گردد. در ضمن از ایستگاه سینوپتیک نورآباد با طول جغرافیایی 51 درجه و 32 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 30 درجه و 4 دقیقه شمالیبرخی از اطلاعات مورد نیاز اسخراج شد. نتایج حاصل نشان داد میزان عملکرد برای محصول گندم و ذرت در منطقه ممسنی استان فارس بدون وجود محدودیت های خاک برابر با 6021 و 7329 کیلوگرم در هکتار ماده خشک می باشد که این مقدار برداشت شده در بعضی از مناطق تا 2 برابر برداشت محصول در منطقه است. این مقدار عملکرد به ما گوشزد می کند که با مدیریتی صحیح در استفاده از آب و عملیات کشاورزی، علاوه بر حفظ حاصلخیزی خاک و حفظ خاک برای نسل های آینده، از فرصت های زمین زراعی و باغات بیشتر استفاده کرده و محصولی با کمیت و کیفیت بهتری برداشت می کنیم.

ارزیابی تناسب اراضی، تولید خاص بیوماس، پتانسیل تابشی- حرارتی، پتانسیل عملکرد، گندم و ذرت