محمد سهرابی - استادیار گروه محیط زیست سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
جلیل کاکه - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
مریم باخوش - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
طیبه اختر - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زیست شناسی علوم گیاهی دانشگاه شهید بهشتی

یکی از شاخص های زیستی مهم در ارزیابی سلامت محیط زیست و پایداری منابع طبیعی حوزه زاگرس حضور پوسته های زیستی هستند که تاکنون نادیده گرفته شده اند. پوسته های زیستی اجتماعی از موجودات کوچک اما مهم شامل گلسنگ ها، خزه ها، جگرواش ها، سیانوباکتری ها و قارجهای خاکزی میباشند. این پوسته ها رابطه تنگاتنگی با سطح خاک دارند و یک لایه افقی نازک منسجم را ایجاد می کنند. این لایه های محافظ در سطح خاک باعث کاهش فرسایش بادی و آبی خاک می شوند. درعین حال پوسته های زیستی خاک، نسبت به تخریب ها بسیار آسیب پذیرند و به راحتی خرد می شوند، به ویژه وقتی این پوسته ها خشک هستند. چرای دام، فعالیت های گردشگری و آتش سوزی بر تخریب این پوسته ها دامن می زند. ورود ریز گردها با خواستگاه مرتعی که حاصل از بین رفتن مراتع زاگرس است، تاثیر بسیار منفی بر محیط زیست کشور داشته و به عنوان یکی از چالش های اصلی کشور در سالهای اخیر میباشد بی توجهی به شاخص های زیستی و استانداردهای موجود در زیست بوم زاگرس که موجب دگرگونی اکولوژی منطقه شده و آن را به حالت ناپایدار تبدیل نموده است. توجه به حفاظت، احیا و پایداری پوسته های زیستی زاگرس می تواند نقش حیاتی در کاهش فرسایش خاک منطقه و به پیرو آن کاهش ورود ریزگردهایی که خواستگاه مرتعی دارند به سایر استانها باشد.

پوسته های زیستی، ریزگردها، مراتع زاگرس