زینب زارعی ذهابی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر،گروه آبیاری و زهکشی،شوشتر،ایران

توسعه روز افزون جمعیت و افزایش نیاز به مواد غذایی، لزوم افزایش سطح زیر کشت را می طلبد. بیش از 80 % آب شیرین دنیا در بخش کشاورزی مصرف می شود و راندمان آبیاری در حدود 30%است. هم اکنون سطح زیر کشت آبی دنیا بیش از 240 میلیون هکتار است که بیش از 90% روشهای آبیاری اعمال شده در این اراضی سطحی هستند. هزینه سرمایه گذاری کم، ساده بودن تعمیر و نگهداری وسایل و در کل بهره برداری ، عدم نیاز به کارگر ماهر و همچنین مقبول بودن این روش نزد کشاورز از مزایای این روش نسبت به روشهای تحت فشار می باشد. انجام مطالعات آزمایشگاهی و مزرعهای جهت تعیین شرایط و اصول، تدوین مدلهای کامپیوتری با استفاده از فرایندهای مرتبط با هیدرولیک جریان سطحی و زیر سطحی، تهیه تجهیزات خودکار و تسهیلات کنترل وابسته برای کاربرد در سیستمهای با جریان موجی،تعیین شکل ها و طرح های مختلف جریان موجی و ارزیابی قابلیت اقتصادی به همراه تناسب فیزیکی و کاربردی آنها و تحلیل فرآیند بهینه سازی و توسعه روشها و معیارهای طراحی به منظور کاربرد عملی تکنیک آبیاری موجی مجورهای مطالعاتی را تشکیل میداد. تجزیه و تحلیل ها نشان می دهد بین بهترین تعداد امواج و عوامل طول فارو، نوع خاک و سرعت جریان آب در فارو رابطه برقرار میباشد. مقایسه عملکرد سیستم آبیاری موجی با آبیاری پیوسته نشان میدهد، مهمترین اثر موج که کاهش آب مصرفی در دوره پیشروی جریان است درخاک های سبک و همچنین بیشتر در نوبت های آبیاری اول مشاهده میگردد. کاهش رواناب انتهایی در فاز پس از پیشروی مهمترین اثر موج در خاکهای سنگین به شمار میرود. نتایج این مطالعه نشان داد، پارامترهای بحرانی و حساس در مدیریت آبیاری موجی عبارتند از:حداقل حجم آب لازم جهت تکمیل فاز پیشروی، سرعت پیشروی جبهه رطوبتی، زمان پیشروی، تعداد دریچه ها در یک مجموعه تحت آبیاری و مناسبترین تعداد امواج در یک مرحله پیشروی. در نهایت انجام مطالعات بیشتر در زمینه فاز پس از پیشروی جریان در آبیاریموجی، افزایش کارایی این روش در بافت های مختلف خاک و کاریردی سازی این روش با توجه به مزیت های ذکر شده به عنوان مهمترین چشم اندازها در زمینه آبیاری موجی مطرح میگردد.

آبیاری موجی،آب،کاهش مصرف،خشکسالی،کشاورزی