حمیدرضا محمدی - کارشناس ارشدعمران،سازه های هیدرولیکی
محمدجواد خانجانی - دکترای تخصصی، عمران آب تخصصی
سعید مکنونی - دانشجوی دکترای آب

امروزه دفع مواد زائد به خصوص باطله‌های معادن مسئله مهمی به شمار می‌آید. خاکریزهای محل نگهداری پساب یا سدهای باطله به عنوان عمده‌ترین روش دفع و نگهداری باطله‌های معادن تعیین شده‌اند.این سدها به منظور دفع باطله‌های معدن کاری ساخته می‌شوند و در صورت امکان از خود باطله‌ها برای ساخت آنها استفاده می‌شود.هدف از ساخت این سدها دفع و نگهداری مواد زائد با کمترین هزینه است،علاوه بر مقرون به صرفه بودن بایستی به پایداری بلند مدت و مسائل زیست محیطی نیز توجه شود. بنابراین در مورد این سدها باید اصول ژئومکانیکی، مانند سایر سدهای خاکریز رعایت گردد.علاوه بر آن، به علت تفاوت‌های ذاتی سدهای باطله با سایر سدها، خصوصیات خاص این سدها نیز بایستی بررسی گردد. از آنجا که عمده‌ترین دلیل خرابی سدهای باطله و خاکریزها، ناپایداری شیب‌ها می‌باشد، در این مقاله به تحلیل و بررسی پایداری شیب خاکریزهای پساب کارخانه فرآوری گل گهر سیرجان با استفاده از روش تعادل حدی (نرم‌افزار SLIDE ) پرداخته شده است. به طور کلی نتایج تحلیل‌ها نشان می دهد که خاکریزهای مذکور در چند مقطع از پایداری و ایمنی لازم برخوردار نبوده و نیاز به اقدامات اصلاحی می‌باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود که با اصلاح شیب (خاکریزی یا خاکبرداری) و روش‌های دیگری که در این نوشتار ذکر شده است نسبت به پایدارسازی اقدام نمود

بررسی پایداری شیب خاکریزها ، سد باطله گل گهر سیرجان ، روش تعادل حدی ، نرم افزار SLIDE