مهرداد یارنیا - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه زراعت
ابراهیم خلیل وند - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه زراعت
نشمیل مولودی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه زراعت

عوامل تنش زا از جمله مهم ترین عواملی هستند که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار می دهند. در آفتابگردان نیز خشکی کاهش شدیدی را در عملکرد این گیاه باعث می شود، اما بر اساس گزارش های موجود، تعدادی از محرک های رشدی مقاومت گیاهان و از جمله آفتابگردان را به خشکی افزایش می دهند. سالسیلیک اسید از جمله ترکیباتی است که اثرات مثبت آن بر روی رشد و نمو گیاهان زراعی چه تحت شرایط تنش و چه تحت شرایط بدون تنش به اثبات رسیده است. لذا این بررسی نیز جهت بررسی تاثیر سطوح کم آبی (آبیاری پس از 120،70 و 170 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و سطوح سالسیلیک اسید (6000،4500،3000،1500،0 و 7500 میکرومول) بر رشد و عملکرد آفتابگردان انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این بررسی خشکی کاهش معنی داری را در رشد، عملکرد و اجزای عملکرد دانه آفتابگردان و روغن باعث شد. عملکرد این گیاه تحت تاثیر سطوح ابیاری پس از 120 و 170 میلی متر تبخیر از تشتک به ترتیب 19/3 و 46 درصد کاهش یافت، که با توجه به نتایج حاصل این کاهش در عملکرد نتیجه کاهش وزن صد دانه و تعداد دانه در هر طبق می باشد. با توجه به نتایج حاصل سطوح 7500،6000،4500،3000 میکرومول افزایش معنی داری را در عملکرد دانه و روغن آفتابگردان باعث شد. با توجه به اینکه اثر متقابل سالسیلیک اسید در سطوح آبیاری در صفت عملکرد دانه غیرمعنی دار بود، لذا سالسیلیک اسید افزایش مشابهی را چه در شرایط تنش و چه در شرایط بدون تنش در عملکرد و اجزای عملکرد دانه باعث شد. بنابراین سالسیلیک اسید علاوه بر اینکه مقاومت به خشکی را در گیاهان افزایش می دهد، بلکه تحت شرایط بدون تنش نیز افزایش معنی داری را در عملکرد دانه باعث خواهد شد. در عملکرد روغن نیز نتایج مشابهی به دست آمد.

آفتابگردان، کم آبی، سالسیلیک اسید، عملکرد