الیاس چهرازی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند
علی منظم اسماعیل پور - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و ریاست دانشگاه پیام نور کاشمر
قاسم خوجانی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند

آمایش سرزمین و توسعه کشور نیازمند توجه ویژه به تمامی عرصه ها و زیستگاه های شهری، روستایی و عشایری است. در این میان جامعه عشایر به خاطر محرومیت و شرایط سخت زندگی از جایگاه مهمی برخوردار است و به همین د لیل، سامان دهی جامعه عشایر ه مواره مورد توجه بوده است. از مهمترین بحث های مطرح در حوزه سامان دهی، اسکان عشایر است. این سیاست که از دوره پهلوی اول با نگرش سیاسی شروع شده و تا برنامه چهارم توسعه کشور (1388-1384) با نگرش توسعه پایدار ادامه یافته است، به شکل گیری روستاها یا کانون های خودجوش و هدایتی متعددی منجر شده که بی توجهی بدان باعث از بین رفتن اعتبارات و دوری از نظم فضایی سرزمین می شود. استان خراسان جنوبی یکی از مراکز عشایری ایران است که اقوام و طوایف مختلفی در آن زندگی می کنند و اکثر آنها ا سکان یافته اند. طایفه بهلولی منطقه بارنجگان به عنوان یکی از اصیل ترین ایلات کوچنده این خطه، جزو ا ولین عشایر اسکان یافته خ راسان جنوبی می باشند که تا قبل از سال 1372 دارای زندگی کاملاً کوچ نشین بوده اند و بعد از آن بر اثر سیل سال 1372 خانه های عشایر بطور کامل تخریب شد و برخی از عشایر زندگی نیمه کوچ نشینی را برگزیده اند و برخی از عشایر ا سکان کامل اختیار کرده اند. و این عامل باعث شکل گیری روستای جدید بارنجگان شد. هدف در این تحقیق، ارزیابی طرح اسکان عشایر (بیشتر از لحاظ اقتصادی و کالبدی) منطقه بارنجگان شهرستان قائنات واقع در استان خراسان جنوبی می باشد و روش تحقیق در این پژوهش، بر اساس روش میدانی (مصاحبه و گفتمان با عشایر و مشاهده وضعیت آنها از نزدیک) و روش اسنادی و کتابخانه ای می باشد که یک سری نتایجی به دست آمده است که بیشتر مبتنی بر اظهارات بومیان محدوده و مشاهده وضعیت آنان از نزدیک، بیان کردن مشکلات، تنگناه ها و چالش های پیش روی آنان می باشد.

جامعه عشایری، اسکان عشایر، توسعه اقتصادی، طایفه بهلولی، بارنجگان، قائنات، خراسان جنوبی