یاسین هلال بیکی - کارشناس ارشد خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محسن احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه بیرجند
عباس خاشعی سیوکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند

زعفران مهمترین محصول زراعی در استان خراسان می باشد که زمین های حاصلخیز را برای رشد نسبت به زمین های شور و غیر حاصلخیز ترجیح می هد. با توجه به اینکه زعفران یک محصول چندساله می باشد؛ توجه به تغییرات عناصر غذایی در مزارع تحت کشت آن به منظور مدیریت زراعی اهمیت می یابد. آهن و منگنز از جمله عناصر ریزمغذی مهم در کشت زعفران می باشند که توجه به مقدار آن ها در خاک مزارع تحت کشت این محصول اهمیت دارد. بنابراین به منظور بررسی تغییرات عناصر آهن و منگنز در طی سال های متمادی تحت کشت زعفران از مزارع یک تا هفت ساله در یک منطقه تحت کشت زعفران به وسعت 50 هکتار نمونه برداری شد. محل نمونه برداری روستای گزیک از توابع شهرستان درمیان با طول جغرافیایی '13 o60 و عرض جغرافیایی '59 o32 و ارتفاع 1310 متر از سطح دریا می باشد. نمونه برداری از عمق 30-0 سانتی متر و به تعداد 8 نمونه از هر سال و مجموعاً با 48 نمونه انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سال بر قابلیت جذب عنصر آهن در سطح احتمال یک درصد معنی دار است و به جز سال چهارم روند تغییرات آن در خاک به صورت صعودی است. همچنین تغییرات سال نیز بر قابلیت جذب منگنز در سطح احتمال یک درصد اثر معنی داری نشان داد به طوریکه بیشترین مقدار منگنز قابل جذب در سال هفتم مشاهده شد. بنابراین کشت زعفران در خاک های زراعی نه تنها عناصر ریزمغذی مانند آهن و منگنز را کاهش نمی دهد بلکه سبب افزایش این عناصر می گردد.

تغییرات خاک، شهرستان درمیان، عناصر ریزمغذی، مدیریت زراعی