سمانه سادات محزونی کچپی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، گروه منابع طبیعی، نور، ایران
محمد مهدوی - استادیار منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، گروه منابع طبیعی، نور، ایران
محمد اکبرزاده - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران
لیلا روزبه نصیرایی - دانشجوی دکتری میکروبیولوژی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، گروه منابع طبیعی، نور

رشد و عملکرد گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاههای طبیعی مختلف، تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. گیاه چای کوهی یکی از گونه های جنس Stachys و متعلق به خانواده نعناع می باشد. عصاره بخش هوایی این گیاه در طب سنتی ایران در درمان عفونت، آسم و بیماریهای التهابی بخصوص رماتیسم استفاده می شود. هدف از این تحقیق بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و اجزای تشکیل دهنده اسانس گیاه چای کوهی می باشد. در این بررسی اسانس گیری از اندام های هوایی گیاه در مرحله گلدهی از سه ارتفاع مختلف، به روش تقطیر با آب صورت گرفت. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با دستگاه GC و MS / GC با استفاده از نرم افزار آماری Spss انجام گرفت، همچنین مقایسه میانگین به روش آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که بازده اسانس بدست آمده در ارتفاعات 1600, 2400, 3200 متری به ترتیب 0/77, 0/61, 0/69 درصد می باشد که بیشترین آن متعلق به ارتفاع 1600 متری و کمترین آن به 2400 متری تعلق داشت به طور کلی در سه ارتفاع مختلف، 93 ترکیب شناسایی شد که ترکیبات هگزادکانوئیک اسید، ژرماکرن دی، آلفا پینن، بتا میرسن، بتا پینن و بتا فلاندرن عمده ترین ترکیبات بودند. نتایج حاکی از آن است که میزان و تعداد ترکیبات اسانس اندام هوایی گیاه چای کوهی در ارتفاعات مختلف، متفاوت بوده است.

،Stachys Lavandulifolia بازده اسانس، ارتفاع از سطح دریا، هگزادکانوئیک اسید