امیر حسین حلبیان - استاد یار گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
زهرا سلطانی سولگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه پیام نور اصفهان

سیل از جمله پدیده هایی است که بشر از زمان های دور با آن آشنا می باشد. اثرات مخرب سیل در گذشته به مراتب کمتر بوده است، که از علل آن می توان به کمبود جمعیت و در نتیجه محدود بودن صنایع، زمین های کشاورزی و فعالیت های بشری در منطقه دشت سیلابی در ادوار گذشته نام برد، امروزه افزایش رشد جمعیت و در نتیجه بالا رفتن نیازهای غذایی، مسکن و استفاده از زمینهای حاصلخیز در حریم رودخانه لزوم شناسایی سامانه های سیل زا را جهت پیش بینی زمان ومکان وقوع ضروری می نماید لذا، در بررسی و تحلیل همدید سامانه های سیل زا در اسفند 89 در منطقه پاتاوه از بخش های شهرستان دنا در استان کهکیلویه و بویر احمد که موجب طغیان رودخانه بشار گردید، در این پژوهش ارتباط داده های بارش و تغییرات دبی رود خانه بشار ( ایستگاه پاتاوه) و داده های فشار تراز دریا بر روی الگوهای گردشی بزرگ مقیاس با رویکرد محیطی به گردش از پایگاه NCEP/NCAR از دوره زمانی 1385 تا 1391 با کمک روش SFI (تعیین شاخص استاندارد) بررسی شد نتایج حاصل از این مطالعه الگوهای گردشی تراز دریانشان می دهد که بارش های سنگین در این منطقه در اسفند 89 ناشی از به هم پیوستن الگوهای گردشی که از عرض های بالا به نام پشته دریایی سیاه، کم فشار مدیترانه که دارای هوای سردتر بوده ومیل به نزول دارد، با توده هوای نسبتاً گرمتر سودانی با نام زبانه کم فشار دریای سرخ که میل به صعود دارد، در منطقه مدیترانه شرقی همگرا شده و با حرکت به طرف شرق و پوشش جنوب و جنوب غرب ایران، در کنار جریانات محلی مثل حرکات دینامیکی توده هوا، بارش های شدیدی در منطقه به وقع پیوسته است. کلیه بارشهای 6 روزه علاوه بر موارد فوق وجود فروبارهای مهاجر و فرآیندهای چرخندگی در جلو این فروبارها بر شدت و مدت بارش ها در منطقه می افزاید.

الگوهای گردشی، زبانه، کم فشار، جبهه، منطقه همگرائی، چرخندگی، توده، فروبار، سردچال، فشارتراز دریا slp