عبدالله بنی هاشم - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ، گروه زراعت، ، ایران
مهدی مهرپویان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ، گروه زراعت، ، ایران.
معرفت قاسمی - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

ارقام و لاین های جدید گندم شامل میهن، اروم، زارع، کاسکوژن، C-89-6، C-89-7، C-89-15 و C-89-17 در شرایط آبیاری نرمال و قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله درسال زراعی 92-1391 در مشکین شهر مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق دو آزمایش جداگانه به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاصله خطوط کشت 20 سانتی متر و عمق کاشت 7سانتی متر بود. صفاتی چون عملکرد دانه، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزار دانه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین شرایط آبیاری کامل و تنش آخرفصل اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% در صفات عملکرد دانه، ارتفاع، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزار دانه وجود دارد و اثر رقم نیز بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله در سطح احتمال 1% و بر ارتفاع بوته و وزن هزار دانه در سطح احتمال 5% معنی دار شد. عملکرد دانه در شرایط بدون تنش بیش از شرایط تنش آخرفصل بود و همچنین عملکرد ارقام میهن، گاسکوژن، اروم و زارع از لاین های دیگر مورد بررسی بیشتر بود. در مجموع حدود 30 % از عملکرد محصول در اثر حذف آبیاری آخر فصل (زمان ظهور سنبله) از دست می رود. بی شترین افت عملکرد دانه در اثر تنش آخر فصل (حدود 33 درصد) مربوط به لاین C89-15 وکم ترین آن به میزان 25 % مربوط به رقم میهن بود. بیش ترین تعداد دانه در سنبله به میزان 54/7 عدد در هر سنبله مربوط به رقم میهن بود. همچنین بیش ترین وزن هزار دانه نیز از ارقام زارع، میهن و گاسکوژن به دست آمد.

قطع آبیاری، ظهور سنبله، گاسکوژن، عملکرد دانه