سیده الهام سیدقاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیستشناسی- علوم گیاهی تنکابن،
بابک باباخانی - استادیار دانشگاه آزاد تنکابن،
جواد فتاحی مقدم - استادیار بخش فنی و مهندسی، موسسه تحقیقات مرکبات کشور (رامسر)

آنتی اکسیدانهای طبیعی مرکبات، بازدارندههای رشد بیماریهای بالینی مهم بوده و رابطه ی بین مصرف میوهها و سبزیها با کاهش بیماریهای مزمن تأیید شده است. در این پژوهش ظرفیت آنتی اکسیدانی،ترکیبات زیست فعال (فنل و فلاونوئید کل)، رنگدانههای پوست و گوشت میوه ی چهار رقم لیموترش (لیسبون، اورکا، کوکاورکا و خوشهای) در زمان برداشت و عرضه به بازار مورد بررسی قرار گرفت. نتایجنشان داد که میوهی رقم اورکا دارای بیشترین میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی پوست و فنل کل گوشت به ترتیب با مقادیر 63/88درصد و 1/55 میلی گرم بر گرم گالیک اسید بود. رقم خوشه ای با مقادیر 35/33 درصد و 1/11 میلی گرم بر گرم گالیکاسید به ترتیب کمترین میزان ظرفیت آنتیاکسیدانی پوست و فنل کل گوشت میوه را داشت. با وجود اینکه ارقام از نظر ظرفیت آنتی اکسیدانی گوشت، فنل کل پوست و فلاونوئید کل پوست تفاوت معنیداری نشان ندادند، اما مقدار آنها در رقم اورکا اندکی بیشتر از سایرین بود. رقم خوشهای دارای بیشترین مقدار فلاونوئید گوشت (0/12 گرم بر گرم کوئرستین) بود هرچند ارقام تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند. رنگدانه های کلروفیلی در گوشت رقم کوکاورکا بیشتر از سایر ارقام بود. رقم لیسبون دارای بیشترین مقادیر کاروتنوئید و رنگدانه های کلروفیلی در پوست بود. با توجه به نتایج حاصلرقم اورکا دارای بیشترین مقدار ترکیبات آنتیاکسیدانی در زمان رسیدن بود که نشاندهنده ی ارزش غذایی بالاتر آن نسبت به سایر ارقام است. هم چنین وجود ترکیبات مغذی و با خواص دارویی در پوست نیز نشان داد که پوست لیموها نیز بعد از آبمیوه گیری می تواند به عنوان منبع ارزشمند غذایی مورد توجه قرار گیرد.

پوست، فلاونوئید کل، فنل کل، گوشت، لیموترش