ابوالفضل شاه آبادی - استادیار دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان. مکاتبات
فریماه رحیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

تفاوت سطح دانش و فناوری یکی از عوامل مؤثر بر شکاف توسعه یافتگی در بین کشورها است. فناوری در بخش سخت افزاری، تجهیزات و ماشین آلات را در بر می گیرد و بخش نرم افزاری آن ناشی از تراوشات فکری انسان است که حمایت از این بخش را حقوق مالکیت فکری بر عهده دارد. حمایت از ابداعات و اختراعات در چارچوب مالکیت فکری نقش تعیین کننده ای در توسعه تجاری کشورها بر عهده دارد، زیرا ایده های جدیدی که مالکیت آنها حفظ شده باشد، مزیت های رقابتی را ایجاد و یا تقویت می نمایند. در این مقاله به بررسی اثر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر صادرات کشورهای عضو گروه 15 در دوره زمانی 2007-1995 می پردازیم. برای این منظور از شاخص برنامه های ثبت اختراع به عنوان معرف حمایت از حقوق مالکیت فکری استفاده شده است. تأثیر حمایت از حقوق مالکیت بر صادرات هم به صورت مستقیم و هم از کانال سایر متغیرها از جمله تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و مخارج تحقیق و توسعه بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان میدهد حمایت گسترده تر از حقوق مالکیت فکری در حوزه های نیازمندی های متقابل اعضای گروه 15 ، زمینه مناسبی برای افزایش سرمایه گذاری در فعالیت های تحقیق و توسعه و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، افزایش قدرت رقابت پذیری و در نتیجه افزایش صادرات به ویژه صادرات با فناوری بالا را فراهم خواهد نمود ولی حمایت بیشتر از حقوق مالکیت در صورتی مستقیماً و یا از کانال سایر متغیرها بر صادرات اثرگذار خواهد بود که شرایط مناسبی برای کاربردی شدن ثبت اختراع ها فراهم شود.

حقوق مالکیت فکری، صادرات، رقابت پذیری