مهرداد یوسف زمانی - دکتری معماری، عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه کردستان
میثم فیضی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه کردستان.

پس از پایان دوران ساسانیان و گرویدن مردم ایران به دین مبین اسلام با آنکه در نحوه عقاید ایرانیان تغییرات نسبتا مهمی ایجاد شد، با این همه فن معماری طریقه خاص خود را از دست ننهاد.این مهم نشات گرفته از پایداری کالبدی و بهرهوری متناسب با شرایط و جلوه گری جوهره معماری ایرانی و انطباق با شرایط موجود می باشد. پژوهش حاضر تلاشی است جهت بررسی و یافتن مولفه های معماری اشکانی و ساسانی که در شکل گیری اصول و الگوهای معماری مساجد اسلامی نقش داشته اند. روش تحقیق شامل روش، تاریخی تفسیری و تحلیل محتوا است. در این نوشتار، ابتدا به شناخت - اصول و الگوهای معماری مساجد پراخته شده، سپس تاریخچه ی پیدایش آنها در معماری ایران بررسی می شود و نقش معماری اشکانی و ساسانی در ایجاد این اصول و الگوها در مساجد اسلامی مورد تحلیل قرار می گیرد. در ادامه نمونه های موردی از هر دو دوره با یکدیگر مقایسه می شوند، در نتیجه معماری اسلامی آمیزه ای هنرمندانه از اصول و الگوهایی است که از هزاران سال پیش شروع به شکل گیری نموده و بر اساس پیشینه ای توحیدی و درون مایه های ارزشمند تا این اعصار ادامه داشته است.

معماری ایرانی، معماری اسلامی، اصول اسلامی، مسجد، الگو