امین حبیبی - استادیاردانشکده هنرومعماری دانشگاه شیراز

امروز متخصصین علوم شهر و مدیریت شهری و حتی شهروندان بر این عقید هاند که حضور طبیعت در شهرگامی بزرگ درتوسعه پایداروبهبود کیفیت شهروزندگی شهروندان به شمارمیروداما اینکه این طبیعت باچه رویکرد و صورت و مقیاسی به شهر وارد شود تا حداکثر پیوند را با شهروندان و زندگی آنها برقرار سازد سؤالی است که پاسخ به آن به تعمق بیشتری در مفاهیم فلسفی و نظری در باب طبیعت نیاز دارد. برخی از پرس شهای فلسفی دربارهارزشیابی زیبایی طبیعت همراه با تمرکزهای واگرا مطرح شد هاند و با ارایه قالبی مناسب و متقاعدکننده قصد تثبیت مفهومی زیبای یشناسی منظر را دارند.سوال اصلی مطرح دراین مقاله این استکه مردم چه طبیعتی را زیبامیدانند؟برای پاسخ به این سوال به دانشی درباب زیبایی طبیعت نیازمندیم پاسخ به این پرسش درتلفیق دونگاه مفهومی - شناختی و غیرمفهومی ذهنی نهفته است:آلن کارلسون و ارنولد برلینت دو تن از تأثیرگذارترین افرادی هستند که به این مباحث پرداخته وپرسشهای زیباییشناسی منظر و محیط را در موقعیتهای دوگانه ذهن نظیر هنر دانش، عینی ذهنی و احساس منطق جستجو کرد هاند. اگرچه کارلسون نقش غالبی را برای بخ شهای علمی، منطقی، شناختی و قضاوتی تجربه انسان مطرح میکند و برلینت بیشتر بر جنبههای حسی، تجربی و ذهنی تکیه کرده است اما هر دو به دنبال ایجاد یک رابطه منطقی بین ارزش طبیعت و ارزش هنر هستند.از آنجا که این دو جنبه با تمام تجربیات انسانی عجین شد هاند و با علم به این موضوع که تجربهمحصول تعامل انسان و محیط است کیفیتهای طبیعت همواره عینی- ذهنی به نظر م یرسند. ارزش طبیعت متضمن ویژگیهای فیزیکی است که از نظر زیباییشناسی به یکدیگر مرتبطند و انسان نقشی فعال در این تجربه ایفا میکند. ترکیب این دو جنبه با ارتقای جنب ههای معنوی و اخلاقی ذهن بشر م یتواند منجر به پایداری محیطی شود

منظر، طبیعت، زیبایی شناسی، مدل مفهومی- شناختی، مدل غیرمفهومی- ذهنی