بهرام حاجی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
داود صادق زاده اهری - استادیار ، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه
الهه میانجی - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد

به منظور بررسی عملکرد و ارزیابی کیفیت علوفه پنج توده شنبلیله بومی کشور (جمع اوری شده از کرمانشاه ف سمنان، برازجان، خاش و اردستان) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی بهار و تابستان 1931 در منطقه هشترود انجام شد. علاوه بر صفات کمی (بیوماس تر و خشک) برخی صفات کیفی توده ها شامل درصد پروتئین خام، درصد ماده خشک قابل هضم، درصد کربوهیدرات های محلول در آب، درصد دیواره سلولی، درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز و درصد خاکستر کل با استفاده از تکنولوژی طیف سنج مادون قرمز نزدیک NIR اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که بین توده های آزمایشی از نظر تمامی صفات مورد مطالعه اختلاف های بسیار معنی دار آماری (00.01>=p) وجود داشت. بیشترین بوماس تر و خشک مربوط به توده اردستان بود. بیشترین میزان پروتئین خام با میانگین 44/33 درصد به ترتیب مربوط به اکوتیپ سمنان بود. در میان توده های مورد بررسی ، توده برازجان با بیشترین میزان هضم پذیری ماده خشک و درصد کربوهیدرات های محلول در آب و کمترین درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز از کیفیت علوفه ای نسبتا مناسبتری نسبت به سایر توده ها برخوردار بود. با توجه به وجود تنوع مطلوب در توده های تحت بررسی از نظر صفات کمی و کیفی ، استفاده از انها در برنامه های اصلاحی شنبلیله به منظور تولید علوفه توصیه می گردد.

شنبلیله، پروتئین خام، هضم پذیری ماده خشک، خاکستر کل و درصد دیواره سلولی