فاطمه علی نژاد - دانشجوی بیماری شناسی گیاهی دانشگاه زنجان
فاطمه شهریاری - استادیار گروه بیماری شناسی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
امید عینی - استادیار گروه بیماری شناسی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
فاطمه سرافراز نیکو - کارشناس آزمایشگاه گروه بیماری شناسی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

بسیاری از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی از مولکول های پیام رسان به نام خودالقاگر جهت ارتباط با یکدیگر استفاده می کنند. این فرایند سیستم حد نصاب احساس یا Quorum sensing (QS) شناخته شده است. اسیل هموسرین لاکتون ها مولکول هایی هستند که عمدتا توسط باکتری های گرم منفی به عنوان خودالقاگرهای سیستم حد نصاب احساس می شوند. غیر فعال کردن این سیستم در باکتری های بیماریزا ، منجر به کاهش قابل توجه تولید فاکتورهای بیماریزایی و کاهش بیماری می شود. Pectobacterium carotovorum عامل پوسیدگی نرم باکتریایی از جمله باکتری هایی است که برای ایجاد بیماری از این سیستم بهره می برد. این پژوهش با هدف شناسایی باکتری های مختل کننده سیستم حد نصاب احساس به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه بیماری شناسی گیاهی دانشگاه زنجان انجام شد. جهت شناسایی باکتری های مورد نظر از اسیل هموسرین لاکتون سنتتیک استفاده گردید. پس از نمونه برداری از مزارع سیب زمینی جداسازی باکتری ها صورت گرفت. آزمون پوسیدگی نرم و واکنش فوق حساسیت برای حذف جدایه های بیمارگر انجام شد. از هر کدام از جدایه ها سوسپانسیون با کدورت مناسب تهیه و به دو محیط کشت AB و AB غنی شده با AHL سنتتیک اضافه گردید. سپس توانایی جدایه ها در تجزیه AHL سنتتیک و میزان رشد آنها در دو محیط کشت طی 28 روز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تفاوت معنی داری بین میزان رشد جدایه ها در دو محیط کشت AB و AB غنی شده با AHL سنتتیک در سطح احتمال پنج درصد نشان داد. در نهایت شش جدایه که بهترین عملکرد را داشتند در حد جنس شناسایی شدند. این دستاورد می تواند به عنوان راهکاری موثر در امر کنترل هر چه بهتر بیماری های باکتریایی مورد استفاده قرار گیرد.

اسیل هموسرین لاکتون، سیستم حد نصاب احساس، پوسیدگی نرم باکتریایی، خودالقاگر، کنترل بیولوژیک