سید رسول حر - دانش اموخته کارشناسی ارشد علوم دامی گرایش تغذیه دام ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)
فرشاد زمانی دهکردی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد
امیر داور فروزنده - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)

کنجاله ها به لحاظ ارزش غذایی بالا و پروتئین مناسب، بسته به ترکیب آنها اغلب به عنوان مکمل های پروتئینی مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از کنجاله های دانه های روغنی در تغذیه دام امری متداول در دنیا است . هدف از انجام این تحقیق بررسی قابلیت هضم دو رقم مهم از کنجاله پسته وحشی (به) رئی دام زنده به منظور استفاده در تغذیه دام های نشخوارکننده مخصوصا گوسفند بود. در این آزمایش تعداد 6 راس گوسفند نر بالغ لری بختیاری با سن حدود 7 ماهگی با وزن 0/5±54/2 کیلوگرم در قفس های متابولیکی نگهداری شدند. جیره پایه در این آزمایش یونجه خشک بود جیره آزمایشی شامل 70 درصد یونجه خشک و 30 درصد کنجاله پسته وحشی بود. دوره عادت پذیری 7 روز ودوره آزمایشی نیز 6 روز در نظر گرفته شد. بر اساس وزن بدن و تامین احتیاجات نگهداری روزانه 0/2±1/8 کیلوگرم ماده خشک از جیره آزمایشی را جداگانه و روزانه دو بار در ساعت 9 و 17 دریافت کردند که قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام و الیاف بدون همی سلولز به ترتیب 72/83، 74/01 و 75/45 و 61/20 درصد به دست آمد. نتایج آزمایش نشان داد که قابلیت هضم ماده خشک ، ماده آلی ، قابلیت هضم پروتئین خام و قابلیت هضم الیاف خام بدو همی سلولز کنجاله پسته وحشی گونه خینجک و گونه آتلانتیکا با هم متفاوت و بین آنها اختلاف آماری معنی داری وجود داشت (0/05>p). که مقادیر هضم در گونه خینجک بالاتر از گونه آتلانتیکا بود به جز قابلیت هضم چربی خام که در گونه آتلانتیکا بیشتر از گونه خینجک بود. و این به خاطر درصد پایین تر دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز رقم خینجک نسبت به رقم آتلانتیکا بوده و استنباط می شود که هضم پذیری کنجاله پسته وحشی به ترکیب شیمیایی آنها و میزان مواد تجزیه ناپذیر یا کم تجزیه پذیر انها بستگی دارد. لذا با توجه به نتایج این تحقیق می توان کنجاله پسته وحشی را به عنوان یک مکمل پروتئینه در تغذیه دام مصرف نمود.

قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم پروتئین خام، کنجاله پسته وحشی، دام زنده ، تغذیه گوسفند