امیر صفاری - استادیار گروه ژئومورفولوژی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی
ستار طهماسبی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی

ناپایداری های دامنه ای و از آن جمله ریزش های سنگی، همواره به عنوان یکی از مخاطرات اصلی مسیر جاده های کوهستانی محسوب شده و اغلب منجر به ایجاد خسارتهای جانی و مالی برای انسان و اموال او میشوند. بنابر این لازم است که این گونه خطرها شناسایی شده و از لحاظ میزان خطر با استفاده از روشهای مناسب پهنه بندی شوند. مسیرکوهستانی جاده حمیل سرابله در استان ایلام نیز مستعد حرکتهای ریزشی است و این پژوهش در نظر دارد با استفاده از توابع منطق فازی، در محیط نرم افزاری Arc GIS میزان استعداد خطر این فرآیند را پهنه بندی نماید. به این منظور ابتدا نقاط ریزشی با استفاده از عکسهای هوایی و بازدیدهای میدانی مشخص و سپس نقشه پراکنش ریزشهای سنگیمنطقه تهیه گردید. عامل های موثر بر وقوع حرکت های ریزشی شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و میزان بارش به عنوان لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزاری مذکور به شکل رقومی تهیه و به منظور انجام تحلیل های مبتنی بر منطق فازی مورد استفاده قرار گرفتند. از تحلیل های فازی و توابع عضویت برای هر یک از عامل های تاثیرگذار استفاده شد و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر ریزش در مسیر این جاده تهیه گردید. نتایج نشان داد که میزان بارش و نوع لیتولوژی بیشترین تاثیر را در ایجاد خطر ریزش در منطقه مورد مطالعه دارند.

سنگ ریزش، منطق فازی، جاده حمیل سرابله ، مخاطره