زهرا اژدری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه یزد
حسین ملکی نژاد - دانشیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد
علی فتح زاده - استادیار دانشکده منابع طبیعی اردکان
سیدزین العابدین حسینی - استادیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد

در امر مدیریت پایدار منابع آب تجدیدپذیر در سطح یک آبخوان، تخمین بیلان آب زیرزمینی از اهمیت زیادی برخوردار میباشد.بهرهبرداری بیش از حد از این منابع آبی برای مصارف کشاورزی و خانگی، بیشتر در جوامعی همانند ایران رخ میدهد کهاقتصادشان به طور عمده بر مبنای تولیدات کشاورزی میباشد. با توجه به اینکه شهرستان تویسرکان یکی از مهمترین دشتهای کشاورزی استان همدان میباشد که میزان مصرف آب جهت کشاورزی در این دشت بالاست لذا در این پژوهش به بررسی بیلان آب زیرزمینی این دشت پرداخته شد و با توجه به اینکه در سال88-87 آماربرداری تفصیلی از منابع آب دشت تویسرکان انجام شده و کاملترین اطلاعات را نسبت به سالهای دیگر دارد لذا سال آبی مذکور به عنوان سال پایه جهت بررسی آبخوان انتخاب شد مساحت محدوده بیلان حدود 051 کیلومترمربع میباشد و میزان متوسط بارندگی محدوده بیلان برابر 441 میلیمتر در سال است. با مقایسه مجموع عوامل تغذیه و تخلیه سالانه آبخوان در محدوده بیلان و نیز بهرهگیری از نتایج هیدروگراف واحد آبزیرزمینی ملاحظه شد که آبخوان محدوده مورد مطالعه با پایین افتادن سطح آب زیرزمینی روبروست. و طبق هیدروگراف واحددشت افت سال ابی 88-87 به میزان دلتایh 2/52متروبا توجه به سطح محدوده آبخوان150A کیلومتر مربع و ضریب ذخیرهS 6 درصدی میزان کسری حجم مخزن در سال آبی88-87 معادل 22/68 میلیون متر مکعب برآورد می شود.

آبخوان، بیلان آب زیرزمینی، هیدروگراف، دشت تویسرکان