پرویز فیضی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد
علی فرامرزی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد
سلیم فرزانه - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

این آزمایش به منظور بررسی تحمل هیبریدهای حاصل از تلاقی لاینهای امیدبخش چغندرقند به خشکی در مرحله جوانه زنی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل 20 ژنوتیپهای چغندرقند (بذرهای حاصل از تلاقی پنج پایه مادری سینگل کراس SB37×28874 ،261×231 ،7112×SB36 ، 436×7112 و 419×SB36 ) با چهار پایه پدری گرده افشان (S1-88239 ،FC709-2/24 ، SHR.1-P.12 و F-8662) که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل صورت گرفته بود و فاکتور دوم شامل پتانسیلهای اسمزی ( با پنج سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- بار) . برای ایجاد پتانسیلهای اسمزی مختلف، از پلی اتیلن گلایکول 6000 استفاده گردید. بررسی مولفههای جوانهزنی (درصد، سرعت و یکنواختی جوانه زنی) در داخل کاغذ صافی چیندار انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی مولفه های جوانه زنی به طور معنیداری کاهش یافتند. در این تحقیق درصد جوانه زنی نسبت به سرعت جوانه زنی کمتر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت. به طوری که در تنشهای 2-، 4-، 6- و 8- بار درصد جوانه زنی نسبت به شاهد به ترتیب 3/4، 7/5، 8/7 و 14/6 درصد کاهش یافت اما سرعت جوانه زنی به ترتیب 24/2، 32/7، 46/8 و 56/8 درصد کاهش یافت. هیبریدهای مختلف به دلیل تفاوتهای ژنتیکی نسبت به تنش خشکی عکس العمل مختلف و معنیدار نشان دادند. در این تحقیق هیبریدهایی که والد مادری آنها 436*7112 و 231*261 بودند، نسبت به شاهد دارای بیشترین تحمل بودند. و هیبریدهایی که والد مادری آنها 419* SB36 بود از حساسترین هیبریدها به خشکی بودند.

تنش خشکی، جوانه زنی، چغندرقند بذری