زهره جهانبخشی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، ایران
عادل مدحج - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، گروه زراعت و اصلاح نباتات، شوشتر، ایران
مجتبی علوی فاضل - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، ایران

پژوهشی با هدف ارزیابی اثرات تنش شوری و دما بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ژنوتیپهای آفتابگردان با سه فاکتور دما در دو سطح (25/15 و 35/20 شب/ روز)، شوری در 6 سطح (آب مقطر ، 2، 4، 6، 8 و 12 دسی زیمنس برمتر) و ژنوتیپ های آفتابگردان آذرگل، فرخ و هیبرید قاسمی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد اثر ژنوتیپ، دما و برهمکنش آنها بر وزن خشک برگچه، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، نسبت سدیم به پتاسیم و شاخص بنیه بذر در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. ژنوتیپهای آفتابگردان در دمای 25/15 بیشترین رشد گیاهچه را به خود اختصاص دادند. بیشترین درصد سبز شدن در دمای 35/20 مشاهده شد. افزایش دما موجب افزایش معنی دار نسبت سدیم به پتاسیم شد. در شوری 12 دس زیمنس نسبت سدیم به پتاسیم 46/1 درصد نسبت به تیمار آب مقطر افزایش داشت. همچنین هیبرید قاسمی در مقایسه با ژنوتیپهای آذرگل و فرخ حساسیت بیشتری نسبت به شوری و دما داشت. اثرات متقابل شوری و دما، نسبت به اثرات جداگانه تیمارها، اثرات منفی شدیدتری به شاخصهای مورد مطالعه وارد کرد.

آفتابگردان، دما، شوری، نسبت سدیم بهپتاسیم