مصطفی سعادتمند - دانشجوی کارشناسی ارشد، اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود سلطانی نجف آبادی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج
سید رضاقلی میرفخرایی - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه تربیت مدرس، تهران

کشت دوم آفتابگردان راهگشای افزایش سطح زیر کشت این گیاه در ایران میباشد. اولین قدم برای این منظور استفاده از ارقامی است دارای قدرت سازگاری بالایی به شرایط سرمای آخر فصل می باشند. در این پژوهش چندین لاین اینبرد آفتابگردان که قبلا در آزمایشات مزرعهای تحمل خوبی به تنش خشکی نشان داده بودند. در تاریخهای مختلف کشت شده به گونه ای که زمان پرشدن دانه لاینها شرایط دمایی 25 و زیر 15 را تجربه نمایند. بدین منظور آزمایشی شامل لاینهای N-289 ،BF 81-196 ،BF 181-4362/2/2 , CMS19 و Bline 1221 در کرت فرعی 29 تیر و 20 مرداد به عنوان عامل اصلی کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که عملکرد دانه در دو تاریخ کاشت و در بین لاینها به ترتیب در سطح احتمال 5% و 1% دارای اختلاف معنیدار بود. بهترین عملکرد در بین لاینها موبوط به Bline 1221 و BF 81-196 با میانگین 20/18 و 19/16 گرم در بوته در تاریخ کشت اول بود. در تاریخ کشت دوم نیز این دو لاین، لاین برتر از نظر صفات اجزاء عملکرد (عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه پر در طبق) و صفات مورد بررسی بودند. برتری این دو لاین نشان میدهد که میتوان در تولید هیبریدهای متحمل به سرمای آخرفصل به عنوان والد از آنها استفاده نمود.

آفتابگردان، تاریخ کشت، اجزاء عملکرد دانه، سرمای آخر فصل